Gepato-gastroeterologik tadqiqotlar jurnali 2022, №1


Subject of the article

BIRINCHI MARTA DORILARGA CHIDAMLI SIL ANIQLANGAN BEMORLARDA DAVOLASHNING GEPATOTOKSIK TA`SIRLARINING TAXLILI (58-62)

Authors

Xodjayeva S.A., Adjablayeva D.N.

Institution

Samarqand davlat tibbiyot universiteti

Abstract

Dorilarga chidamli sil deb yangi tashxis qo'yilgan o'pka sili bilan og'rigan bemorlarda 4-KTRni dastlab qo'llashda va dastlab 1 va keyin 4-KTRni buyurishda gepatotoksik reaktsiyalarning taxlil qilish ishimizning maqsadi. 2019 yildan 2021 yilgacha bo‘lgan davrda viloyat ftiziatriya va pulmonologiya markazida (Samarqand) davolangan dorilarga chidamli o‘pka sili bilan kasallangan 216 nafar yangi tashxis qo‘yilgan bemorlar kuzatuv ostida olindi. Kasalxonaga yotqizilgandan so'ng, shuningdek, davolanish vaqtida barcha bemorlar umumiy klinik taxlillar, nurli diagnostikasi usullari (shu jumladan kompyuter tomografiyasi), mikrobiologik usullari (fluorescent mikroskopiya yordamida SMBga balg'am tahlili, suyuq va qattiq oziq muhitda ekish), molekulyar -genetik usullar (GeneXpertMTB / RIF), qon va siydikning klinik tahlili, biokimyoviy usullari, EKG yordamida tekshirildi. Silga qarshi dorilarni qo'llashda gepatotoksik reaktsiyalarni aniqlash uchun alanin aminotransferaza (ALT) fermentlarining faolligi nuqtai nazaridan jigarning funktsional holatini o'rganish, aspartat aminotransferaza (AST), ishqorli fosfataza (IF), gamma-glutamil transferaz (GGT), umumiy bilirubin miqdori o`rganildi. Yangi tashxis qo'yilgan dorilarga chidamli sil bilan og'rigan bemorlarda o'tkazilgan tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, dastlab 4-KTRni olgan bemorlar guruhida 1-KTR bo'yicha birinchi bo'lib va 2-3 oydan keyin - 4-RKT bo'yicha davolangan bemorlarga nisbatan gepatotoksik reaktsiyalar kamroq uchraydi. Ko'pincha o'zgarishlar ALT, AST va GGT faolligining oshishi shaklida aniqlangan. Dastlab 4-KTRni olgan bemorlar guruhida terapiyaning 2 oy davomida birinchi gepatotoksik reaktsiyalar kuzatildi, keyin ularning chastotasi kamaydi va 5 va 6 oylarda yo'qoldi. 1-KTR bo'yicha va 2-3 oydan keyin 4-KTR guruhida davolangan bemorlarda davolashning birinchi 4 oy davomida gepatotoksik o'zgarishlar yuqori chastotada kuzatilgan. Faqat 5-oyning oxiriga kelib gepatotoksik o'zgarishlar chastotasi kamaydi. "4 KTR" guruhida gepatotoksik reaktsiyalar (CTCAE shkalasi bo'yicha III daraja) davolashning faqat 1 oydan keyin va "1 va 4 KTR" guruhida 3 oy davomida kuzatildi.

Key words

sil, dorilarga chidamlilik, kimyoterapiya, gepatotoksik ta`sir, fermentlar.

Literature

1. Абдуллаев Р. Ю., Комиссарова О. Г., Чумакова Е. С., Одинец В. С., Эргешов А. Э. Гепатотоксические реакции при лечении впервые выявленных больных туберкулезом легких с множественной лекарственной устойчивостью возбудителя // Туберкулёз и болезни лёгких.– 2019.– Т.97, №7.– С.21-27. http://doi.org/10.21292/2075-1230-2019-97-7-21-27 2. Эргешов А. Э., Комиссарова О. Г. Подходы к лечению больных туберкулезом легких с множественной и широкой лекарственной устойчивостью возбудителя / Федеральный справочник. Здравоохранение России.–2017.– Вып. 17. – С. 175-179. 3. Аджаблаева Д.Н. Показатель качества жизни во фтизиопедиатрии. Туберкулез и болезни легких 2018; 96: (2): 32-35. DOI 10.21292/2075-1230-2018-96-2-32-35. 4. Ходжаева С.А., Аджаблаева Д.Н. Оценка опасности очагов туберкулёзной инфекции для проживающих в них детей и подростков. Журнал кардиореспираторных исследований 2020; 2: (1): 77-80. DOI 10.26739/2181-0974-2020-2-1-77-8. 5. Ортикбаева Н., Сирожиддинова Х., Абдухалик-Заде Г. Часто встречаемые внутриутробные инфекции у новорожденных. Журнал гепато-гастроэнтерологических исследований 2021; 3: (1): 77-80. DOI 10.26739/2181-0974-2021-3-1-79-81. 6. Маматова Н.Т. Отрицательные социальные факторы и их влияние на возникновение туберкулеза у детей. Молодежный инновационный вестник 2018; 7: 67-68.