Биология ва тиббиёт муаммолари 2025, №4.1 (164)
Subject of the article
РЕВМАТОИД АРТРИТДА ФЕТУИН-А НИНГ КЛИНИК ВА ПРОГНОСТИК АҲАМИЯТИ (93-96)
Authors
Сирлибоев Исобек Анвар ўғли, Джураева Элнора Рустамовна
Institution
Ташкентский государственный медицинский университет, Республика Узбекистан, г. Ташкент
Abstract
Ревматоид артрит энг кенг тарқалган ва ижтимоий аҳамиятга эга бўлган тизимли касалликлардан биридир. Унинг ривожланиши эрта ногиронликка олиб келиб, бу унинг юқори ижтимоий-иқтисодий аҳамиятини белгилайди. Ушбу касаллик билан оғриган беморларни даволаш учун катта миқдордаги маблағ сарфланишига қарамасдан ўртача умр кўриш давомийлиги тегишли ёш гуруҳи билан солиштирганда 10-15 йилга қисқароқ. Ревматоид артритнинг патогенези ўта мураккаб жараён бўлиб, ҳозирда тўлиқ ўрганилмаганлиги боис ревматоид артрит билан боғлиқ биологик фаол моддалар жадал изланмоқда. Сўнгги йилларда ижобий ва салбий ўткир фазали оқсилларнинг хусусиятларини намойиш этадиган фетуин-а хусусиятлари фаол ўрганиляпти. Фе-туин-А нинг физиологик ва патофизиологик таъсирининг хилма-хиллигини ҳисобга олган ҳолда, ревматоид арт-ритда яллиғланиш жараёнида унинг даражасини ўрганиш ушбу касалликнинг патогенези ҳақидаги тушунчамизни кенгайтиради ва касалликнинг патогенезидаги маълум босқичларни аниқлаштиришга, диагностика усулларини такомиллаштиришга имкон беради.
Key words
Ревматоид артрит, Фетуин-А
Literature
1. Махиева А.Т., А.М.Мамбетова А.М.. Роль фетуина А в предотвращении развития сердечно-сосудистой кальцификации при хронической болезни почек С5Д. Трудный пациент №6–7, ТОМ 18, 2020. DOI: 10.24411/2074-1995-2020-10044 2. Папичев Е.В. ва бошқалар, “Композитный состав тела и сывороточный уровень фетуина-А у пациентов с ревматоидным артритом”, Сибирский научный медицинский журнал, 2020;40(5):92–97. DOI:10.15372/SSMJ20200511 3. Папичев Е.В. ва бошқалар, “Фетуин-А и вторичный остеопороз у больных ревматоидным артритом”, Российский медико-биологический вестник им. И.П. Павлова, 2019;27(3):360–366. DOI:10.23888/PAVLOVJ2019273360-366 4. Папичев Е.В. ва бошқалар, “Фетуин-А. Новый гепатокин в диагностике ревматоидного артрита”, Клиническая лабораторная диагностика, 2018;63(12):756–760. DOI:10.18821/0869-2084-2018-63-12-756-760 5. Castañeda, S.; Martín-Martínez, M.A.; González-Juanatey, C.; Llorca, J.; García-Yébenes, M.J.; Pérez-Vicente, S.; Sánchez-Costa, J.T.; Díaz-Gonzalez, F.; González-Gay, M.A.; CARMA Project Collaborative Group. Cardiovascular morbidity and associated risk factors in Spanish patients with chronic inflammatory rheumatic diseases attending rheumatology clinics: Baseline data of the CARMAProject. Semin. Arthritis Rheum. 2015, 44, 618–626 6. Chekol Abebe E. et al., “The structure, biosynthesis, and biological roles of fetuin-A: A review”, Frontiers in Cell and Developmental Biology, 2022;10:945287. DOI:10.3389/fcell.2022.945287 7. Conforti, A.; di Cola, I.; Pavlych, V.; Ruscitti, P.; Berardicurti, O.; Ursini, F.; Giacomelli, R.; Cipriani, P. Beyond the joints, the extra-articular manifestations in rheumatoid arthritis. Autoimmun. Rev. 2021, 20, 102735 8. Dan Wang, XiuLin Chu, JuHua Cao, YunHua Peng. Correlation of serum Klotho, fetuin-A, and MGP levels with coronary artery calcification in maintenance hemodialysis patients. Clinics2024, 79, 100417.doi.org/10.1016/j.clinsp.2024.100417 9. Emeline Minichiello, Luca Semerano, Marie-Christophe Boissier. Time trends in the incidence, prevalence, and severity of rheumatoid arthritis: A systematic literature review. Joint Bone Spine 2016, 83, 625-630.doi.org/10.1016/j.jbspin.2016.07.007 10. Figus, F.A.; Piga, M.; Azzolin, I.; McConnell, R.; Iagnocco, A. Rheumatoid arthritis: Extra-articular manifestations and comorbidi ties. Autoimmun. Rev. 2021, 20, 102776 11. Icer, M. A., and Yıldıran, H. (2020). Effects of nutritional status on serum fetuin A level. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 60 (11), 1938–1946. doi:10.1080/10408398.2019. 1631751 12. Pàmies, A.; Llop, D.; Ibarretxe, D.; Rosales, R.; Girona, J.; Masana, L.; Vallvé, J.-C.; Paredes, S. Enhanced Association of Novel Cardiovascular Biomarkers Fetuin-A and Catestatin with Serological and Inflammatory Markers in Rheumatoid Arthritis Patients. Int. J. Mol. Sci. 2024, 25, 9910. https://doi.org/10.3390/ ijms2518991 13. Papichev, E.; Zavodovsky, В.; Seewordova, L.; Polyakova, J.; Akhverdyan. Y.; prevalence of rheumatoid cachexia and its association with serum fetuin-a levels in caucasian patients with rheumatoid arthritis. annrheumdis-2021-eular.568 2021. DOI: 10.1136/annrheumdis-2021-eular.568 14. Radu, A.-F.; Bungau, S.G. Management of Rheumatoid Arthritis: An Overview. Cells 2021, 10, 2857. https://doi.org/10.3390/ cells10112857 15. Safiri, S.; Kolahi, A.A.; Hoy, D.; Smith, E.; Bettampadi, D.; Mansournia, M.A.; Almasi-Hashiani, A.; Ashrafi-Asgarabad, A.; Moradi-Lakeh, M.; Qorbani, M.; et al. Global, regional and national burden of rheumatoid arthritis 1990–2017: A systematic analysis of the global burden of disease study 2017. Ann. Rheum. Dis. 2019, 78, 1463–1471 16. Xie, W.; Ran, L.; Jiang, J.; Chen, Y.; Ji, H.; Quan, X. Association between fetuin-A and prognosis of CAD: A systematic review and meta-analysis. Eur. J. Clin. Investig. 2019, 49, e13091