ПБиМ 2023 №4 (146)


Subject of the article

МЕТАБОЛИК СИНДРОМ - АСОСИЙ КОМПОНЕНТЛАРИ ВА УЛАРНИ БАРТАРАФ ЭТИШ УСУЛЛАРИ (306-310)

Authors

Муродов Алижон Салимович, Тешаев Октябрь Рухуллаевич, Мавлянов Олимбой

Institution

Тошкент тиббиёт академияси, Ўзбекистон Республикаси, Тошкент ш.

Abstract

Тадқиқот мақсади: семизлик билан оғриган беморларда метаболик синдромни эрта ташхислаш ва даволаш самарадорлигини ошириш. Материаллар ва тадқиқот усуллари. Ўзбекистонда бариатрик ва метаболик жарроҳлик 2016 йилда ривожлана бошлади ва 2018 йилдан кейин алоҳида оммалашди. Клиникамизда 2016 йил-дан 2022 йилгача 167 та бариатрик ва метаболик операциялар амалга оширилди, шундан 75 таси МГШ ва 92 таси ОБР. Натижалар. Маълумотлар таҳлили шуни кўрсатадики, 49 (53,2%) та беморда III даражали ва 43 (45,6%) беморларда II даражали семизлик ташхиси қўйилган. Операция қилинган беморлардан 35 (38%)тасида метаболик синдром (МС) ташхиси аниқланган. Бизнинг беморларда МС нинг асосий таркибий қисмларидан бири ҳисобланган гипергликемия дислипедемия ва артериал гипертензияга қараганда камроқ тарқалган. Кузатишлар шуни кўрсатдики, операциядан 6 ой ўтгач, дислипидемия 52% га, артериал гипертензия 43% га, 1 йилдан кейин эса дислипидемия 71% га, артериал гипертензия 57% га тузатилди. Хулоса. Даволаш натижаларини таҳлил қилиш шуни кўрсатадики, ошқозоннинг бўйлама резекциясидан қўллаш морбид семизлик билан оғриган беморлар-да бир қатор афзалликларга эга ва метаболик бузилишларида тузатувчи таъсир кўрсатади. Дислипедемия ва артериал гипертензия МС диагностик компоненти сифатида гипергликемияга қараганда кўпроқ учрайди ва се-мизлик билан бирга МСнинг эрта диагностика мезонидир.

Key words

бариатрик жарроҳлик, метаболик синдром, морбид семизлик, ошқозоннинг бўйлама резекцияси.

Literature

1. Аметов А.С., Демидова Т.Ю., Целиковская А.Л. Ожирение и сердечно-сосудистые заболе-вания. Терапевтический Архив. 2001;1:66-9. 2. Беленков Ю.Н., Привалова Е.В., Каплунова В.Ю., Зекцер В.Ю., Виноградова Н.Н., Ильги-сонис И.С., Шакарьянц Г.А., Кожевникова М.В., Лишута А.С. Метаболический синдром: история развития, основные критерии диагно-стики. Рациональная фармакотерапия в Кар-диологии 2018; 14(5):757-764. 3. Вермель А.Е. Кардиальный синдром X // Клиническая медицина. – 2006. – №6. – С. 5-9. 4. Вильсон Н.И., Беленькая Л.В., Шолохов Л.Ф., Игумнов И.А., Наделяева Я.Г., Сутурина Л.В. Метаболический синдром: эпидемиология, критерии диагностики, расовые особенности. Acta biomedica scientifica, 2021, Vol. 6, N4. С.-180-191. 5. Воронков Л.Г., Шкурат И.А., Луцак Е.А. Влияние милдроната на эндотелий зависимую вазодилатацию у больных хронической сер-дечной недостаточностью: двойное слепое пе-рекрестное исследование // В сб. клин.статей стран СНГ «Клинический опыт применения милдроната в кардиологии». – 2011. – С. 13-18. 6. Дедов И.И. Факторы риска ишемической болезни сердца у больных сахарным диабетом типа 2: роль гиперсимпатикотонии и возмож-ности ее коррекции. В: Дедов И.И., Алексан-дров А.А., ред. Качество жизни. М.:МИА; 2003. С. 16-22. 7. Демидова Т.Ю., Аметов А.С., Титова О.И. Современные возможности коррекции инсули-норезистентности у пациентов с метаболиче-ским синдромом. Терапевтический Архив. 2006;10:36-40. 8. Диагностика и лечение метаболического синдрома, Российские рекомендации. 2-й пере-смотр. 2009. 9. Кононенко И.В., Суркова Е.В., Анциферов М.Б. Метаболический синдром с позиции эндо-кринолога: что мы знаем и что уже можем сде-лать. Проблемы Эндокринологии. 1999;45(2):36-41 10. Косыбаева А.Е., Чоудхари С..., Погуля-ева И.В., Кожамбердиева Д.А., Батирова С.Ф. Современные представления о метаболическом синдроме (обзор литературы) // Международ-ный студенческий научный вестник. – 2018. – № 1. 11. Мамедов М.Н. Руководство по диагно-стике и лечению метаболического синдрома / М.Н. Мамедов. - М. : Мультипринт, 2005. - С. 59-65. 12. Метаболический синдром : современ-ные подходы к диагностике, профилактике, ле-чению : учеб.-метод. пособие / А. П. Шепель-кевич. – Минск: БГМУ, 2007. – 24 с. 13. Метаболический синдром. Учебное по-собие / Ю.П. Успенский и др.– СПб., 2017. – 60 с. 14. Панов А.В., и др. Митохондрии: старе-ние, метаболический синдром и сердечно-сосудистая патология. Становление новой па-радигмы. Acta biomedica scientifica. 2020; 5(4): 33-44. 15. Ройтберг Г.Е., и др. Роль инсулиноре-зистентности в диагностике метаболического синдрома // Кардиология. 2004. № 3. С. 94-101. 16. Ройтберг Г.Е., ред. Метаболический синдром. М.: МЕД-М54 пресс-информ; 2007. 17. Сметник В.П. Менопаузальный метабо-лический синдром. Лечащий Врач. 2006;10:25-8 18. Тишковский С.В., Никонова Л.В. Со-временное представление о метаболическом синдроме. Часть II. Лекции и обзоры Журнал ГрГМУ 2006 № 1. С.-20-24. 19. Чибисов С.М., и др. Метаболический синдром: больше вопросов, чем ответов // Клин. мед. 2008. № 6. С.30-35. 20. Alberti KG, et al The metabolic syndrome – a new worldwide definition. Lancet. 2005;366:1059 – 1062. 21. Ford ES, Giles WH. A comparison of the prevalence of the metabolic syndrome using two proposed definitions. Diabetes Care. 2003; 26(3): 575-581. 22. Haffner S.M., et al. Prospective analyses of the insulin resistance syndrome (Synrome X). Diabetes. 1992;41:715-22 23. Henefeld M., Leonhardt W. Das metabo-lische Sindrome. Deusch Ges Wes. 1980;36:545-51. 24. Hu G., Qiao Q., TuomilehtoJ. et al. for the DECODE Study Croub. Prevalence of se metabol-ic syndrome and its relation to all cause and cardi-ovascular mortality in non diabetic European man and women. Arch Intern Med. 2004;164:1066-76 25. Kaplan N.M. The deadliy quartet: upper - body obesity, glucose intolerance, hipertriglycer-idemia and hypertension. Arch Intern Med. 1989;149:1514-20. 26. Mclaughlin T., Abbasi F., Cheal K. et al.Use of metabolic markers to identify over-weight individuals who are insulin resistant // Ann. Intern. Med. 2003. N 139. Р. 802-809. 27. Reaven G.M. Lecture role of insulin re-sistense in human disease. Diabetes. 1988;37:1595-607. 28. Reaven G.M. The individual components of the metabolic syndrome: is there a raison d’etre? // J. Am. Coll. Nutr. 2007. Vol 26, N 3. Р. 191-195