ПБиМ 2023 №1 (142)


Subject of the article

ТУРЛИ МЕҲНАТ БИЛАН ШУҒУЛЛАНУВЧИ АХОЛИ ПОПУЛЯЦИЯСИДА АРТЕРИАЛ ГИПОТЕНЗИЯНИ ЭПИДЕМИОЛОГИК, КЛИНИК ВА ПРОФИЛАКТИК ДИЗАЙНИ (281-286)

Authors

Мамасалиев Н.С., Турсунов Ж.Х., Турсунов Х.Х.

Institution

Андижон давлат тиббиёт институти

Abstract

Артериал гипотония (АрГт) эпидемиологияси мухокама қилинган. Адабиётлар шарҳи орқали янги илмий ғоялар аниқланган ва тавсия қилинган. Хусусан, “нотекислик” билан қайд этилган АрГт ни тарқалиш частотаси, асоратлари ва хатар омиллари бўйича маълумотлар баён қилинган. Хулоса чиқарилган-ки, замонавий популяцияда АрГт ни эпидемиологик ва профилактик хос хусусиятлари ҳақида “чин тасаввурга” эга бўлиш, ўта долзарблашган илмий мавзу бўлиб қолган.

Key words

артериал гипотензия, ретроспектив тадқиқот, проспектив тадқиқот, популяция, юрак қон-томир касалликлари, юрак қон –томир континиуми, рухий ижтимоий омил,сурункали ноинфекцион касалликлар.

Literature

1. Вилков В.Г., Баланова Ю.А., Капустина А.В., Муромцева Г.А., Шальнова С.М. Артериальная гипотензия и дожитие: диагностические критерии в популяциях Российской Федерерации и Соеди-ненных Штатов Америки // Российский кардиоло-гический журнал. – 2021.;26(5):4365.doi:10.15829/1560 – 4071 – 2021 – 4965 2. Ганков Д.Д., Бородулина Т.А., Румянцево А.Г. Патогенез и прогностическая значимость артери-альной гипотензии // Российский педиатрический журнал. – 2005;(5): 11 – 4. 3. Гафаров В.В., Гагулин И.В., Гафарова А.В., Танов Д.О., Крымов Э.А., Громова Е.А. Психосо-циальные факторы риска сердечно – сосудистых заболеваний: гендерные различия и 22 – летняя динамика среди населения Сибири (Программы ВОЗ «MONICA - психосоциальная», HAPIEE) //Терапевтический архив. – 2020. - №1. – С. 15 – 24. 4. Горохова С.Г. Диагноз при сердечно – сосуди-стых заболеваниях. Формулировка, классифика-ции. 3 – е и здание, исправленное и допол-ненное. Москва. - «ГЭОТАР - Медиа». – 2014. – С. 51 – 58. 5. Лапин В.В. Артериальная гипотензия. В кн: Кардиология: руководство для врачей в 2 м / Под ред. Препеча Н.Б., Рябова С.И. СПб.: СпецЛит. – 2008; 1:442 – 60. ISBN: 978 – 5 – 299 – 00346 – 7. 6. Мамасолиев Н.С., Курбонова Р.Р. Замонавий артериал гипотензияни ёшларда эпидемиологик эволюцияси жиҳатлари// «Соғлом она – соғлом бола – соғлом келажак пойдевори». Илмий – амалий конференция материаллари. – Андижон. – 2010.- Б. 34 – 36. 7. Мамасолиев Н.С., Курбонова Р.Р., Нурматова Т.С. Артериал гипотензияни профилактик дастури (Фарғона водийси ахолиси ўртасида ўтказилган эпидемиологик текширувлар натижалари бўйича) // “Соғлом она – соғлом бола – соғлом келажак пойдевори”. Илмий – амалий конференция материаллари. – Андижон. – 2010. – Б. 42 – 45. 8. Ризаев Ж. А. и др. Значение коморбидных состояний в развитии хронической сердечной недостаточности у больных пожилого и старческого возраста // Достижения науки и образования. – 2022. – №. 1 (81). – С. 75-79. 9. Ризаев Ж. А., Гадаев А. Г., Абдуллаев Д. Ш. Параллели патогенеза заболеваний пародонта и хронической сердечной недостаточности //Dental Forum. – Общество с ограниченной ответственностью" Форум стоматологии", 2017. – №. 4. – С. 70-71. 10. Шальнова С.A., Имаева А.Э., Капустина А.В. и др. Смертность населения 55 лет и старше и ее ассоциации с ишемической болезнью сердца, тра-диционными факторами риска и маркерами вос-паления: результаты проспективного когортного исследования // Российский кардиологический журнал. - 2016;21(6): 15 – 7.doi:10.15829/1560 – 4071 – 2016 – 6 15 – 19. 11. Шальнова С.А., Оганов Р.Г., Деев А.Д. Оценка и управление суммарным риском сердечно – со-судистых заболеваний у населения России // Кар-диоваскулярная терапия и профилактика. – 2004:3(4): 4 – 10. 12. Шарашова Е.Е., Холматова К.К., Горбатова М.А. и др. Применение анализа выживаемости в здравоохранении с использованием пакета стати-стических программ SPSS // Наука и Здравоохра-нение. – 2017;5:5 – 26. 13. Шарашова Е.Е., Холматова К.К., Горбатова М.А. и др. Применение регрессии Кокса в здраво-охранении с использованием пакета статистиче-ских программ SPSS//Наука и здравоохранение. – 2017;6: 5 – 26. 14. Boshuizen HC, Iraks GJ, Van Buuren S. et al. Blood pressure and mortality in elderiy people aged 85 and older: community based study // BMJ. – 1998; 316(7147):1780 – 2.doi:10.1136/bmj.316.7147.1780. 15. Bromfeld S, Munther P. High blood pressure: the leading global burden of disease risk factor and the need for woridwide prevention program//Curr Hypertens Rep. - 2013; 15(3): 134 – 6.doi:10.1007/s 11906 – 013 – 0340 – 9. 16. Bohm M., Schumacher H., Teokk et al. Achiewed blood pressure and cardiovascular outcomes in high – risk patients: results from ONTARGET and TRANSEND trials // Lancet. 2017:389(10085): 2226 – 35. doi:10. 1016/s 0140 – 6736(17): 307554 – 6. 17. Egan BM, Kjeldsen SE, Grassi G. et al. The glob-al burden of hypertension exceeds 1,4 billion people: should a systolic blood pressure target below 130 be-come the universal standart ? // J Hypertens. - 2019; 37(6): 1148 – 51. doi.10.1097/HJH. 0000000000002021. 18. Molchahov NS Hypotonic conditions. Leningrad: Megir – 1962. – P. 203. 19. Ohkubo t., Imai Y, Tsuji I. et al. Reference values for 24 – hour ambulatory blood pressure monitoring based on a prognostic criterion: the Ohasama Study.//Hypertension. - 1998; 32 (2):255 – 8.doi:10.1161/01.hyp.32.2.255. 20. Parker G, Brotchie H. Gender differences in de-pression // J Inter Review of Psychiatry. – 2019, 22(5): 429 – 35. doi: 10.3109/09540261.2010.492391 21. Park SC, Sakong J. Koo BH, Kim JM, et al. Clini-cal Significance of the Number of Depressive Symp-toms in Major Depressive Disorder: Rezults from the CRESCEND Study // J Korean Med Sci. - 2016; 31(4): 617 – 22. doi: 10.3346/jkms.2016.31.4.617 22. Pemberton J. Does constitutional hypotension ex-ist ? // BMJ. - 1989; 298(6674): 660 – 2. doi:10.1136/bmj.298.6674.660 23. Protasov KV, Boronova VB Transiet arterial hy-potension in hypertensive patients: interrelations with risk factors and target organ damage // Arterial Hy-pertension. - 2011;17(6): 531 – 5. doi: 10. 18705/1607 – 419x – 2011 – 17 – 6 – 531 – 536. 24. Robertson D, Mosgueda – Garcia R, Robertson RM. et al. Chronic hypotension: in the shadow of hypertension//Am J Hypertens. - 1992;5(6, Pt.2): s 200 – s 203.doi: 10.1093/ajh/5.6.200s. 25. Ram S, Seirawan H, Kumar SK, Clark GT. Preva-lence and impact of sleep disordes and sleep habits in the United States//Sleep Breath. - 2020; 14:63 – 70. doi:10.1007/s 11325 – 0090281 – 3. 26. Robbins JM, Korda H, Shapiro MF. Treatment for a nondisese: the case of low blood pressure // Soc Sci Med. - 1982; 16(1): 28 – 32. doi: 10.1016/0277 – 9536(82)90420 – 8. 27. Ray K.K, Motemans S, Schoonen W.M. EU – Wide Cross – Sectional Observational Study of Lipid – Moditying Therapy Use in Secondary and Primary Care: the DA VINCI Study // European Journal of Prevention Cardiology. - 2020; zwa 047. doi: 10.1093/euripc/zwaa 047. 28. Vilkov VG, Shalnova SA, Balanova Yu A. et al. Prevalence of hypotension in populations of the Rus-sian Federation and the United States of America ac-cording to 30 – year follow up // cardiovascular Ther-apy and Prevention. - 2020; 19(3): 2497.