Gepato-gastroenterologik tadqiqotlar jurnali 2023 MAXSUS SON 3-tom


Subject of the article

DISSIRKULYATOR ENSEFALOPATIYA BILAN KASALLANGAN BEMORLARDA KOGNITIV DISFUNKTSIYALARNI DAVOLASHDA QO’LLANILADIGAN DORI VOSITALAR (99-101)

Authors

Yuldashev S.J.,Sanaqulova D. A., Kabulov K.B.

Institution

Samarqand davlat tibbiyot universiteti

Abstract

O'tgan asrning 60-yillarida "dissirkulyator ensefalopatiya" atamasi mavjud bo’lib , bu miya faoliyatining asta-sekin yomonlashishiga olib keladigan qon aylanishi bilan aloqador progressiv miya kasalligi hisoblangan . Qaytarib bo'lmaydigan yaralar turli xil multifaktorial sabablar fonida miya parenximasi, miya tuzilmalarining degeneratsiyasiga va keyinchalik og'ir kognitivlik buzilishlarga olib keladi . "Surunkali serebral ishemiya" atamasidan farqli o'laroq , qaysiki faqatgina bir mexanizmni o’z ichiga oladigan , DE nevrologik, neyropsikologik va ruhiy kasalliklarni sindromlarni qamrab oladi. Bir vaqtning o'zida kognitiv buzilishlar asosiy etiologik holat bo’lib , xotira va yengil darajadan o’g’ir darajagacha aqliy zaiflik (demensiya) bilan tavsiflanadi. Statistikaga ko'ra, nevrologik bemorlar orasida , taxminan 45% ida o'rtacha kognitiv buzilish uchraydi. Agar yengil va o’rtacha buzilishlar ma'lum darajada tiklanilsa yoki barqarorlashtirilsa , keyinchalik demensiya faqat ijtimoiy va kasbiy faoliyatga ta’sir etib qolmasdan , balki qaytarilmas belgilar bilan tavsiflanadi. O'rtacha, har yili 7,5 milliondan ortiq demensiyaning yangi holatlari qayd etiladi, ularning har biri jamiyatga og'ir yuk hisoblanadi . Yosh o'tishi bilan demensiya kasalligi kuchayib boradi , mos ravishda, umr ko'rish davomiyligining oshishiga parallel ravishda kognitiv buzilishlar soni ortib bormoqda . Bundan tashqari, kasallik ko'pincha ko'pchilik somatik kasalliklar bilan birga uchraydi. Shuning uchun kognitiv buzilish fanlararo ko'plab mutaxassislar uchun ham , tashxis qo'yish uchun ham muammodir.

Key words

Kalit so’zlar: dissirkulyator ensefalopatiya, multifaktorial etiologiya , kognitiv buzilishlar , demensiya.

Literature

1. Parfenov V.A. Dyscirculatory encephalopathy and vascular cognitive disorders. - M .: IMA-PRESS, 2017 .-- 128 p. 2. Levin O.S., Chimagomedova A.Sh. Cognitive impairment in discirculatory encephalopathy. // J. Psychiatry. 2018; (78): 158-166. 3. Lurie A.Zh. Treatment of discirculatory encephalopathy, or chronic cerebral ischemia, as a way to eliminate depressive disorders / A. Zh. Lurie // International research journal. - 2020. - No. 11 (101) Part 2. - P. 23-29. 4. Damulin I.V., Parfenov V.A., Skoromets A.A., Yakhno N.N. Circulatory disorders in the brain and spinal cord. Diseases of the nervous system. A guide for doctors. Ed. N.N. Yakhno. M., Medicine; 2005, p. 231-302. 5. Parfenov V.A., Starchina Yu.A. Cognitive disorders and their treatment in patients with arterial hypertension. RMJ 2007; 15 (2): 117-21. 6. Mamurova M., Shomurodova D., Mamurova M., Akramov D., Khodjaeva N. - Neurological disorders and conditions of cerebral hemodynamics in patients with discirculatory encephalopathy on the background of arterial hypotension. // European Journal of Molecular & Clinical Medicine ISSN 2515-8260 Volume 7, Issue 2, 2020, https://ejmcm.com/article_2476.pdf 7. Mamurova M., Dzhurabekova A., Mamurova M., Shomurodova D. - Indicators of methods of functional diagnostics and neurological disorders in patients with discirculatory encephalopathy against the background of arterial hypotension // Journal of neurology and neurosurgery research volume 1, issue 1 Tashkent- 2020.17 -21 8. Ibatova Sh.M. , Mamatkulova Kh.F. , Rakhmonov Y.A , Shukurova D.B. Kodirova M.M. et al “ Assessment of the Effectiveness of treatment of rachit in children by gas-liquid chromatography “ . The International Journal of Current Research and Review (2021) 2231-2196 . 9. Aslam I. et al. Muscle Relaxant for Pain Management //JournalNX. – Т. 8. – №. 1. – С. 1-4. 10. Shukhrat Ziyadullaev J. R. A., Agababyan Rubenovna I., Ismailov Abduraimovich J. Soatboy Yuldashev Jiyanboyevich The effect of budesonide on the quality of life in patients with bronchial asthma //European Journal of Molecular & Clinical Medicine. – 2020. – Т. 7. – №. 2. – С. 1760-1766. 11. Зиядуллаев Ш. Х. и др. Роль некоторых регуляторных цитокинов в иммунопатогенезе экзогенных аллергических альвеолитов //Здобутки клінічної i експериментальної медицини. – 2017. – №. 1. – С. 38-41. 12. Jiyanboevich Y. S., Rajabboevna A. R., Salimovna N. Z. Study Of Anti-Inflammatory Properties Of Paranitrophenylgyoxilic Acid Thyosemicarbase 13. Закирова Б.И., Лим М.В., Шавази Н.М., Рустамов М.Р., Атаева М.С., Алланазаров А.Б., Мамаризаев И.К. Бронхообструктивный синдром: прогностическая значимость дисбиоза кишечника в его развитии. Ж. Достижения науки и образования. Иваново, № 10 (64), 2020, с. 72-75 14. Шавази Н.М. , Рустамов М.Р. , Данияров Н.Ш. , Лим В.И. , Лим М.В. Основные принципы диагностики и лечения острых отравлений у детей. Ж. Вопросы науки и образования. № 29 (113), сентябрь. 2020. С. 20-24. 15. Ibatova Sh.M. , Mamatkulova F.Kh., Mukhamadiev N.K.State of immunity in chronic obstructive pulmonary disease in children. Central asian journal of medical and natural sciences Volume: 02 Issue: 05 | Sep-Oct 2021 Issn: 2660-4159. P. 103-107.