Doktor axborotnomasi 2025, №3 (120)


Subject of the article

ҲОМИЛАДОРЛИК ДАВРИДА ТРОМБОЦИТАР ГЕМОСТАЗ ПАТОЛОГИЯЛАРИ: ТАРҚАЛИШИ, ЭТИОПАТОГЕНЕЗИ ВА КЛИНИК КЎРИНИШИ (117-122)

Authors

Д. Л. Зайнутдинова1, Ш. А. Бабаджанова1, А. Н. Арипов2

Institution

1Тошкент давлат тиббиёт университети, Тошкент, 2Тиббиёт ҳодимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази, Тошкент, Ўзбекистон

Abstract

Гематологик касалликлар ичида гемостаз тизими патологиялари алоҳида аҳамиятга эга бўлиб, улар она лар ва янги туғилган чақалоқлар саломатлигига сезиларли даражада хавф туғдиради. Жаҳон миқёсида тромбо цитлар фаолияти билан боғлиқ касалликлар кенг тарқалган бўлиб, турли тадқиқотларга кўра, улар 80% ҳол ларда турли даражадаги қон кетишларга сабаб бўлади. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) статистик маълумотларига кўра, қон кетиш она ўлими сабабларининг 27,1% ни ташкил этади. 2020 йилда АҚШда она ўлими умумий кўрсаткичи 100 000 тирик туғилган чақалоққа 23,8 ҳолатни ташкил қилган. Клиник кузатувлар га кўра, тахминан 90% гача бўлган бурундан қон кетиш ҳолатлари гемостазнинг бирламчи бўғини — томир тромбоцитар тизим фаолиятининг бузилиши билан кечувчи тромбоцитопатияларда учрайди. Ҳомиладорлик даврида эса иммун тромбоцитопения алоҳида клиник аҳамият касб этади. У барча ҳомиладорлик даврида учрайдиган тромбоцитопения синдромларининг 70–80% ни ташкил этади. Статистик маълумотларга кўра, тромбоцитопения ҳомиладор аёлларда ҳомиладор бўлмаганларга қараганда 4 баробар кўп учрайди ва частота си 11,6% гача етади. Бундай юқори тарқалиш ва оғир клиник оқибатлар ушбу патологияни эрта аниқлаш, ҳавфли гуруҳларини белгилаш ҳамда самарали профилактика ва даволаш стратегияларини ишлаб чиқишни талаб қилади. Тадқиқот мақсади — ҳомиладор аёлларда гемостазнинг тромбоцитар бузилишларининг тарқалишини, этиопатогенетик механизмларини ва клиник белгилари ҳамда намоён бўлиш шаклларини ўрга ниш.

Key words

ҳомиладорлик, гемостаз, тромбоцитопения, тромбоцитопатия, қон кетиш.

Literature

1. Бабаджанова Ш.А. Курбонова З.Ч. Сравнительная эффективность препаратов Аденозина и АТФ при лече нии приобретенной тромбоцитопатии // III международный молодежный научно-практический форум «Медицина будущего от разработки до внедрения». Оренбург, 2019. – C. 483. 2. Бессмельцев С.С. Первичная иммунная тромбоцитопеническая пурпура: подходы к терапии согласно но вым клиническим рекомендациям американской гематологической ассоциации и международного консен сусного доклада // Вестник гематологии, том XVI, № 2, 2020. С 4-29. 3. Браун М.А., Маги Л.А., Кенни Л.С. и соавт. Гипертонические расстройства беременных: классификация ISSHP, диагностика и рекомендации по ведению в международной практике. Гипертония. 2018; 72:24–43. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.117.10803. 4. Егорова Я.А., Заболотнов В.А., Рыбалка А.Н. Тромбоцитопеническая пурпура при беременносты. Здоровье женщины №5 (91)/2014 5. Курбонова З.Ч. Нарушение сосудисто–тромбоцитарного звена гемостаза у больных с хроническими гепа титами и циррозом печени вирусной этиологии // Журнал проблемы биологии и медицины. – 2018. - № 3 (102). – С. 40-43. 6. Мысик О.Л. Клинико-патогенетические подходы к ведению беременных с тромбоцитопенией. Санкт-Петербург – 2022. 7. Риз Дж.А., Пек Дж.Д., Дешам Д.Р. и соавт. Тромбоциты во время беременности. N Engl J Med. 2018; 379:32–43. дои: 10.1056/NEJMoa1802897. 8. Савченко В.Г. Клинические рекомендации по диагностике и лечению идиопатической тромбоцитопениче ской пурпуры (первичной иммунной тромбоцитопении) у взрослых [Электронный ресурс] : утв. на II Кон грессе гематологов России, Москва, апр. 2014 г. Нац. гематол. о-во – Москва: Гематол. науч. центр, 2014. – Режим доступа: http://npngo.ru/News.aspx?id=109 9. Соколова М.Ю. Беременность и роды уженщин с идиопатической тромбоцитопенической пурпурой: авто реф. дис. … докт.мед. наук. М. 2004; 5011. Васильев С.А., Виноградов В.Л., МазуровА.В., Маркова М.Л. Тромбоцитопении. Акушерство, гинекология и репродукция. 2014; 2: 112-125.2. 10. Цхай В.Б., Гребенникова Э.К. Идиопатическая тромбоцитопеническая пурпура у беременных. Акушерские и перинатальные риски. Акушерство, гинекология и репродукция. 2015; 2: 72-79. 11. Ящук А.Г., Масленников А.В., Тимершина И.Р. Состояние сосудисто-тромбоцитарного гемостаза при бе ременности: признаки нормы и патологии. Рос. вестн. акушера-гинеколога. 2018. №4. С. 17-19. 12. Зайнутдинова Д.Л. Ҳомиладорликнинг турли босқичларида тромбоцитопения ва тромбоцитопатиялар учраш частотаси, характеристикаси ва уларни коррекция қилиш усуллари. – Тошкент, 2024. 13. Arcudi S, Ronchi A, Capecchi M, Iurlaro E, Ossola MW, Mancini I, Schivardi G, Marconi AM, Podda GM, Arto ni A. Assessment of post-partum haemorrhage risk among women with moderate thrombocytopenia. Br J Haema tol. 2022 May;197(4):482-488. doi: 10.1111/bjh.18098. Epub 2022 Mar 10. PMID: 35266559; PMCID: PMC9314919. 14. Borne A.E. Autoimmune trombocytopenia // Immunohematology, Amsterdam. – 2012. – P. 222–225. 15. Dorgalaleh A, Tabibian S et all. Inherited Platelet Function Disorders (IPFDs). //Clin Lab. 2017 Jan 1;63(1):1-13. doi: 10.7754/Clin.Lab.2016.160607. 16. Eslick R, Cutts B, Merriman E, McLintock C, McDonnell N, Shand A, Clarke L, Ng S, Kando I, Curnow J. HOW Collaborative position paper on the management of thrombocytopenia in pregnancy. Aust N Z J Obstet Gynaecol. 2021 Apr;61(2):195-204. doi: 10.1111/ajo.13303. Epub 2021 Jan 12. PMID: 33438201. 17. Halici-Ozturk, Filiza; Ozturk, Mervea; Yakistiran, Betula; Caglar, Ali T.b; Engin-Ustun, Yaprakb; Ozgu-Erdinc, Ayşe Sevala. Severe thrombocytopenia in pregnancy: a retrospective study. Blood Coagulation & Fibrinolysis: December 2020 - Volume 31 - Issue 8 - p 517-521 doi: 10.1097/MBC.0000000000000955 18. Jingjing Zhu, Rongrong Chen, Shuqi Zhao, Lixia Zhu, Xueying Li, Mixue Xie, & Xiujin Ye. A megakaryocyte morphological classification-based predictive model for steroid sensitivity in primary immune thrombocytopenia // Platelets, 2020; 31(7): 939–944. 19. Juma K Alkaabi, N Al Riyami, F Zia, LMA Balla and SM Balla Successful treatment of severe thrombocytopenia with romiplostim in a pregnant patient with systemic lupus erythematosus // Lupus (2012) 21, 1571–1574. 20. Leytin, V. Flow Cytometric Parameters for Characterizing Platelet Activation by Measuring P-Selectin (CD62) Expression: Theoretical Consideration and Evaluation in Thrombin-Treated Platelet Populations / V. Leytin, M. Mody, J.W. Semple // Biochem. Byophys. Res. Commun. – 2000. – Vol.269, N 1. – P. 85-90 https:// doi.org/10.1006/bbrc.2000.2255. 21. Metallidis S, Gioula G, Papaioannou M, Exindari M, Chrysanthidis T, Tsachouridou O, Mimtsoudis I, Christo foridi M, Zempekakis P, Papa-Konidari A. et al. Immune Thrombocytopenia in a Patient Recovering From COVID-19. HemaSphere. 2020; 4: e419. Epub 2020/ 11/03. 10.1097/HS9.0000000000000419 22. Mohsen K., Abid B., Eiad K., Eyad A., Manal A. and Hend S. COVID-19-Related Acute Respiratory Distress Syndrome in a Pregnant Woman Supported on ECMO: The Juxtaposition of Bleeding in a Hypercoagulable State. 2021, 11, 544. https://doi.org/10.3390/membranes11070544 23. Noris P, Pecci A. Наследственные тромбоцитопении: растущий список заболеваний. Гематология Програм ма Am Soc Hematol Educ. 2017; 2017: 385–99. doi: 10.1182/asheducation-2017.1.385. 24. Vrbensky JR, Nazy I, Toltl LJ, Ross C, Ivetic N, Smith JW, Kelton JG, Arnold DM, et al. Megakaryocyte apopto sis in immune thrombocytopenia. Platelets 2018;29(7):729–732. doi:10.1080/ 09537104.2018.1475637 25. Wang Y, Ao G, Nasr B, Qi X. Effect of antiplatelet treatments on patients with COVID-19 infection: a systematic review and meta-analysis. Am J Emerg Med. 2021; 43: 27–30. Epub 2021/ 01/24. 10.1016/j.ajem.2021.01.016. 26. Yasri S, Wiwanitkit V. Platelet count among the patients with novel coronavirus 2019 infection: an observation on 46 cases. J Re Med Sci. 2020; 25: 58. Epub 2020/ 10/23. 10.4103/jrms.JRMS_114_20 27. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A., Bekchanova N.I., Nuriddinova N.F. Assessment of thrombocytopenia and thrombocytopathies in pregnant women // Patient-Centered Approaches to Medical Intervention Proceedings of International Conference September 27&28, London. 2024. – P.478-480. 28. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A., Nuriddinova N.F., Bekchanova N.I. Enhancing Treatment Effectiveness for Pregnant Women with Thrombocytopenia // Patient-Centered Approaches to Medical Intervention Proceedings of International Conference September 27&28, London. 2024. – P.478-480. 29. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A., Nuriddinova N.F., Bekchanova N.I. Significance of Endothelial Markers in Thrombocytopenia and Thrombocytopathy in Pregnancy // American Journal of Medicine and Medical Scienc es. – 2024. – №14(11). – P.2909-2911. (14.00.00; №2) 30. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A. Hemogram changes in postkovid syndrome in pregnant women//Central Asian journal of medicine. 2022. №4. B. 118-123. 31. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A. Homiladorlarda gemorragik sindrom xarakteristikasi // Toshkent tibbiyot akademiyasi axborotnomasi. 2022. B.110-113. ISSN2181-7812 32. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A. The incidence and morphological features of thrombocytopenia in preg- nancy // Central Asian journal of medicine. 2022. №3. B. 127-132. 33. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A., Ergasheva M.M. Trombotsitlar patologiyasi boʻlgan homilador ayol larning akusherlik tarixi // Doktor axborotnomasi. №3 (111)-2023. B 42-47. DOI: 10.38095/2181-466X-20231113-42–47 34. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A., Musayeva N.B., Islamova Z.S. Trombotsitopeniyalarning homilador ayol larda aniqlanish chastotasi, muammoning umumiy holati // Tibbiyotda yangi kun. 12 (50) 2022. B. 463-467. ISSN 2181-712X. EISSN 2181-2187 35. Zaynutdinova D.L. Homiladorlikning turli bosqichlarida gemoglobin, eritrotsit va rang koʻrsatkich nazorati // Jour nal of cardiorespiratory research. 2022. B 366-369. DOI: 10.26739/2181-0974 36. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A. Sayfutdinova Z.A., Nuriddinova N.N. Homilador ayollarda trombotsitar gemostaz patologiyalarining zamonaviy talqini//Nazariy va klinik tibbiyot jurnali. 2022. №5. B. 67-70. ISSN 2091-5853 37. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A. The incidence and morphological features of thrombocytopenia in preg nancy // Central Asian journal of medicine. 2022. №3. B. 127-132. 38. Zaynutdinova D.L., Babadjanova Sh.A. Trombotsitopeniya bilan kasallangan homiladorlarda davolash samara dorligini oshirish usullari. Toshkent 2023. B-24.