Doktor axborotnomasi 2023, №3 (111)


Subject of the article

ҚУЁН ВА ИТ ЖИГАРИ ПАРЕНХИМАСИ ЎТ ПУФАГИ ЁН ҚИСМИНИНГ ЭКСПЕРИМЕНТАЛ КАЛЬКУЛЁЗ ХОЛЕЦИСТИТ ШАРОИТИДАГИ ҚИЁСИЙ МОРФОЛОГИЯСИ (25-31)

Authors

А. И. Бобоев, Ф. С. Орипов

Institution

Сиёб Абу Али ибн Сино номидаги Жамоат саломатлиги техникуми, Самарқанд, Самарқанд давлат тиббиёт университети, Самарқанд, Ўзбекистон

Abstract

Жаҳон соғликни сақлаш тизимида гепатобилиар тизим касалликлари долзарб муаммолардан бири ҳисо-бланиб, унинг ҳанузгача етарли даражада ўрганилмаган томонлари мавжуд. Овқатланиш тарзи турлича бўлган сут эмизувчи ҳайвонларда экспериментал калькулёз холецистит модели чақирилиб, уларда жигарнинг ўт пу-фаги девори ёни паренхимаси гепатоцитларининг морфологик ўзгаришлари ва морфометрик хусусиятлари ўрганилди. Тадқиқот натижалари шуни кўрсатдики тажриба гуруҳидаги ҳайвонлар жигари паренхимасида назорат гуруҳи ҳайвонлариникига нисбатан икки узакли гепатоцитлар уч баравар кам учрайди. Овқатланиш тарзи турлича бўлган сут эмизувчи тажриба ҳайвонларида ҳам қиёсий солиштирилганда икки узакли ҳужайра-ларнинг нисбий кўрсаткичларида фарқлар мавжудлиги аниқланди. Экспериментал калькулёз модели чақи-рилган ҳайвонлар жигари паренхимасининг ўт пуфагига бириккан соҳасида гепатоцитларнинг дистрофик ўз-гаришлари ва морфометрик кўрсаткичларининг назорат гуруҳига нисбатан сезиларли ва ишонарли фарқлари аниқланди. Бу жигар паренхимасининг шу соҳа гепатоцитларида калькулёз холециститга нисбатан жавобан юзага келган реакцияси бўлиб, ўт пуфаги бўшлиғидаги тошларнинг таъсирида юзага келган морфологик ва морфофункционал ўзгаришлар деб тушуниш мумкин.

Key words

игар морфологияси, гепатоцитлар, экспериментал ҳайвонлар, ўт пуфаги, калькулёз холецистит.

Literature

1. Бенеманский В.В., Юшков Г.Г., Бун М.М., Машанов А.В. Морфологические изменения печени при остром отравлении этиловым и пропиловым спиртами, этиленгликолем и их смесью // Бюллетень ВСНЦ СО РАМН, 2008, 4(62). С.68-72. 2. Комшилова Ксения Андреевна. Абдоминальное ожирение и неалкогольная жировая болезнь печени: кли-нико-лабораторные и морфологические сопоставления (автореферат) Москва-2015. 3. Малышев И.И., Романова Л.П., Воробьева О.В. Микроскопическая морфология заживления механической травмы печени у плодов и новорожденных крысят при применении биологически активных веществ «Трепел» и «Сувар» // Вестник ЧГПУ им. И. Я. Яковлева. 2010. № 4(68). С. 117-121. 4. Мяделец О.Д. Лебедева Е.И. Дегенеративные и регенераторные процессы в печени белых крыс при моде-лировании токсического цирроза. Изменения овальных клеток // Журнал Гродненского государственного медицинского университета, Том 15(3), 2017. С294-300. 5. Павлова О.Н., Григорьева Ю.В. Гистоморфологическая характеристика ткани печени и морфологического состава крови крыс как реакции на шрот семян кунжута // Вестник медицинского института РЕАВИЗ № 2(6), 2012 г. С.65-72. 6. Скуратов А.Г., Лызиков А.Н., Воропаев Е.В., Ачинович С.Л., Осипов Б.Б. Экспериментальное моделирова-ние токсического повреждения печени // Проблемы здоровья и экологии 2012г. С. 27-33. 7. Ainul Hadi, Syed Nadeem Ali Shah, Farrukh Ozair Shah, Hikmatullah Qureshi, Saadia Muhammad. Postoperative outcome of early laparoscopic and open cholecystectomy for acute calculous cholecystitis // Journal of Surgery Pakistan (International) 21 (2) April - June 2016. S.49-53. 8. Arthur Petit, Arnaud Hocquelet, Gise`le N’kontchou, Eloi Varin, Nicolas Sellier, Olivier Seror, Olivier Sutter. No-touch multi-bipolar radiofrequency ablation for the treatment of subcapsular hepatocellular carcinoma £ 5 cm not puncturable via the non-tumorous liver parenchyma // Cardiovasc Intervent Radiol (2020) 43: S.273–283. 9. Asif Qureshi, Jahanzaib Haider, Adnan Aziz. Early Laparoscopic Cholecystectomy for Acute Calculous Cholecys-titis: What is the Optimal Timing? // Journal of Surgery Pakistan (International) 17 (1) January - March 2012. S.12-15. 10. Castillo S., Manterola C. Morphological characteristics of liver abscesses according its etiology. Int. J. Morphol., 38(2): 2020. S. 406-414. 11. Chaudhry T.H, Jamil M, Ali A. Acute cholecystitis; Early versus interval cholecystectomy for a comparative study // Professional Med J Jun 2010;17(2): S.185-192. 12. Cuiping Shaa, Yanfang Qiub, Shan Zhao. Comprehensive Analysis of Multi-Regulator-Driven Dysfunctional Modules in Calculous Cholecystitis // Revista Argentina de Clínica Psicológica 2020, Vol. XXIX, N°3. S.1018-1029. 13. Federico Sista, Mario Schietroma, Giuseppe De Santis, Antonella Mattei, Emanuela Marina Cecilia, Federica Pic-cione, Sergio Leardi, Francesco Carlei, Gianfranco Amicucci. Systemic inflammation and immune response after laparotomy vs laparoscopy in patients with acute cholecystitis, complicated by peritonitis // World J Gastrointest Surg 2013 April 27; 5(4): S.73-82. 14. Flavien Prevot, David Fuks, Cyril Cosse, Karine Pautrat, Simon Msika, Muriel Mathonnet, Haitham Khalil, Franc¸ois Mauvais, Jean-Marc Regimbeau. The value of abdominal drainage after laparoscopic cholecystectomy for mild or moderate acute calculous cholecystitis: A post hoc analysis of a randomized clinical trial // World Jour-nal of Surgery (2016) 40: S.2726–2734 15. Hiram Shaish, Hong Y. Ma. Firas S. Ahmed. The utility of an under‑distended gallbladder on ultrasound in ruling out acute cholecystitis // Abdominal Radiology (2021) 46. S.2498–2504. 16. Hua Feng, Fang Wang, Changmiao Wang. C-Kit expression in the gallbladder of guinea pig with chronic calcu-lous cholecystitis and the effect of Artemisia capillaris Thunb on interstitial cells of Cajal // Iranian Journal of Basic Medical Sciences Vol. 19, No. 7, Jul 2016 17. Mahesh Bamaniya, Yogesh Barolia, Rakesh Mathur, Kavita Shende, Sanjeev Joshi. Morphological & histological study on gall bladder of marwari goat // International Journal of Science, Environment and Technology, Vol. 5, No 6, 2016, S.3713 – 3718. 18. Ondrej Ryska, Zuzana Serclova, Jan Martinek, Radek Dolezel, Jaroslav Kalvach, Stefan Juhas, Jana Juhasova, Bohus Bunganic, Eva Laszikova, Miroslav Ryska. A new experimental model of calculous cholecystitis suitable for the evaluation and training of minimally invasive approaches to cholecystectomy // Surg Endosc (2017) 31: S.987–994. 19. Piero Lucarelli, Marcello Picchio, Jacopo Martellucci, Francesco De Angelis, Annalisa di Filippo, Francesco Sti-pa, Erasmo Spaziani. Drain after laparoscopic cholecystectomy for acute calculous cholecystitis. a pilot random-ized study // Indian J Surg (December 2015) 77(Suppl 2): S.288–S292. 20. Quinn Miller, Nishi Dave, Nikolay Popnikolov, Sidney D. Bruce, Hector Mesa. Prominent Pseudo-Angiovascular invasion by benign gallbladder epithelium and bile emboli in a patient with delayed cholecystectomy due to COVID-19 positive test //Surgical and Experimental Pathology (2022) 5: S.18-23. 21. Sachin Patil, Madhu Sethi, Smita Kakar. Morphological study of human liver and its surgical importance// Interna-tional Journal of Anatomy and Research, Int J Anat Res 2014, Vol 2(2). S.310-314. 22. Saranya Ragavan, Aparna Muraleedharan, Nutan Nalini Bage, Rema Devi. A comprehensive study and extensive review of morphological variations of liver with new insights // Surgical and Radiologic Anatomy (2022) 44: S.455-466. 23. Sarmad Mansoor, Farzad Effan, Shazia Ibnerasa, Seema Butt, Saira Rathore. Morphological Spectrum of Gallblad-der Disease: a retrospective study in a private medical college in Lahore // PJMHS Vol. 11, NO. 4, Oct – Dec 2017. S.1505-1508. 24. Stancu B., Miclăuş V., Andercou O., Osiceanu A. Is there an acute gallbladder’s inflammation after the experi-mental laparoscopic ligature and section of cystic duct and artery? // Annals of RSCB Vol. XVI, Issue 2/2011. S.137-141. 25. Stuti Srivastava, Abeer Zubair Khan. Morphology of Gall Bladder- A Cadaveric Study // Journal of Current Medi-cal Research and Opinion CMRO 02 (10), (2019). S.293–298 26. Vaibhav Vasudevrao Phad, Syed S.A., Joshi R.A. Morphological Variations of Liver // International Journal of Health Sciences & Research (www.ijhsr.org) Vol.4; Issue: 9; September 2014. S.119-124. 27. Waqar S.H., Muhammad Tariq Abdullah, Sajid Ali Shah, Zafar Iqbal Malik, Fatima Shahzad. Outcome of Laparo-scopic Cholecystectomy in Patients of Acute Cholecystitis // JIIMC 2020 Vol. 15, No.3. S.149-153. 28. Yujiro Nishioka, Junichi Shindoh, Ryuji Yoshioka, Wataru Gonoi, Hiroyuki Abe, Naoki Okura, Shuntaro Yoshida, Masaru Oba, Masaji Hashimoto, Goro Watanabe, Kiyoshi Hasegawa, Norihiro Kokudo. Radiological morphology of colorectal liver metastases after preoperative chemotherapy predicts tumor viability and postoperative out-comes // J Gastrointest Surg (2015) 19: S.1653–1661.