Doktor axborotnomasi 2022, №3.1 (107)


Subject of the article

COVID-19 БЕМОРЛАРДА ТИББИЙ РЕАБИЛИТАЦИЯ (96-99)

Authors

Ш. А. Наимова

Institution

Бухоро давлат тиббиёт институти, Бухоро, Ўзбекистон

Abstract

Давом этаётган COVID-19 пандемияси бутун дунё бўйлаб кўплаб олимларни унинг кескин оқибатлари ва асоратларини олдини олиш, бартараф этиш учун курашмоқда. Узоқ муддатли кардиопулмонал, глюкометаболик ва невропсихик асоратлар SARS-CoV-2 вируси асосида қайд этилди. Ҳозирги вақтда ушбу касалликнинг бирламчи ва иккиламчи профилактика ва тиббий реабилитация ҳақидаги маълумотлар чегараланган. Бундай ҳолатда COVID-19 дан кейинги барча клиник синдромлар ва патологиялар соғлиқни сақлаш тизимида қийинчиликлар юзага келганлиги сабабли асосий касаллик даволанганидан сўнг албатта реабилитацион чора-тадбирларни амалга ошириш керак.

Key words

COVID-19, SARS-CoV-2, реабилитация, даволаш машқлари, нутрициент ҳолат.

Literature

1. Временные методические рекомендации «Медицинская реабилитация при новой коронавирусной инфекции COVID-19» версия 2 от 31.07.2020. URL: https://www.edu.rosminzdrav.ru/fileadmin/user_upload/specialists/COVID19/dop-materials/VMR_medreabilitacija_COVID_versija2.pdf. 2. Малявин А.Г., Адашева Т.В., Бабак С.Л. и др. Медицинская реабилитация больных, перенесших COVID-19 инфекцию. Терапия. 2020; 26(S5): 4-48 doi: 10.18565/therapy.2020.5suppl.1-48. 3. Мещерякова Н.Н., Белевский А.С., Кулешов А.В. Легочная реабилитация пациентов, перенесших коронавирусную инфекцию COVID-19 (клинические примеры) // Пульмонология. 2020. Т.30, №5. С.715–722. https://doi.org/10.18093/0869-0189-2020-30-5-715-722 4. Наимова Н. Ш., Хамидова Н. К., Азамов Б. З. Особенности коагуляционного и клеточного гемостаза при ревматоидном артрите у лиц с сердечно-сосудистой патологией //Новый день в медицине. – 2019. – №. 2. – С. 219-222. 5. Наимова Ш. А., Латипова Н. С., Болтаев К. Ж. Коагуляционный и тромбоцитарный гемостаз у пациентов с ревматоидным артритом в сочетании с сердечно-сосудистом заболеваением //Инфекция, иммунитет и фармакология. – 2017. – №. 2. – С. 150-152. 6. Чучалин А.Г., Айсанов З.Р., Чикина С.Ю. Черняк А.В., Калманова Е.Н. Федеральные клинические рекомендации Российского респираторного общества по использованию метода спирометрии // Пульмонология. 2014. №6. С.11–23. https://doi.org/10.18093/0869-0189-2014-0-6-11-24 . 7. Anvarovna N. S. Features Of Kidney Damage at Patients with Ankylosing Spondiloarthritis //Texas Journal of Medical Science. – 2021. – Т. 3. – С. 18-22. 8. Azzolino D, Passarelli PC, De Angelis P, Piccirillo GB, D'Addona A, Cesari M. Poor oral health as a determinant of malnutrition and sarcopenia. Nutrients. 2019;11:2898 9. Baig AM, Khaleeq A, Ali U, Syeda H. Evidence of the CO-VID-19 Virus Targeting the CNS: Tissue distribution, host-virus interaction, and proposed neurotropic mechanisms. ACS Chem Neurosci 2020; 11: 995–998. 10. Barazzoni R, Bischoff SC, Breda J, Wickramasinghe K, Krznaric Z, Nitzan D, et al. ESPEN expert statements and practical guidance for nutritional management of individuals with SARS-CoV2 infection. Clin Nutr. 2020. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/a rticles/PMC7138149/. 11. Boltayev K. J., Naimova S. A. Risk factors of kidney damage at patients with rheumatoid arthritis //WJPR (World Journal of Pharmaceutical Research). – 2019. – Т. 8. – №. 13. 12. Brugliera L, Spina A, Castellazzi P, Cimino P, Arcuri P, Negro A, et al. Nutritional management of COVID-19 patients in a rehabilitation unit. Eur J Clin Nutr. 2020;74:860–3. 13. Caccialanza R, Laviano A, Lobascio F, Montagna E, Bruno R, Ludovisi S, et al. Early nutritional supplementation in noncritically ill patients hospitalized for the 2019 novel coronavirus disease (COVID-19): rationale and feasibility of a shared prag-matic protocol. Nutrition. 2020:110835 [Epub ahead of print]. 14. Ding L, Wang L, Ma W, He H. Efficacy and safety of early prone positioning combined with HFNC or NIV in moderate to severe ARDS: a multi-center prospective cohort study. Crit Care 2020; 24: 28. 15. Guan WJ, Ni ZY, Hu Y, Liang WH, Ou CQ, He JX, et al. Clinical characteristics of Coronavirus disease 2019 in China. N Engl J Med 2020 Feb 28 [Epub ahead of print]. 16. Jung UJ, Choi M-S. Obesity and its metabolic complications: the role of adipokines and the relationship between obesity, inflammation, insulin resistance, dyslipidemia and nonalcoholic fatty liver disease. Int J Mol Sci. 2014;15:6184–223. 17. Leslie W, Hankey C. Aging, nutritional status and health. Healthc (Basel). 2015;3:648–58. 18. Naimova N. S. et al. Features of coagulation and cellular hemostasis in rheumatoid arthritis in patients with cardio-vascular pathology //Asian Journal of Multidimensional Research (AJMR). – 2019. – Т. 8. – №. 2. – С. 157-164. 19. Naimova S. A. Principles of early diagnosis of kidney damage in patients of rheumatoid arthritis and ankylosing spondiloarthritis //British Medical Journal. – 2021. – Т. 1. – №. 1. 20. Tulkinjanovna S. G., Anvarovich R. A. The influence of defiency of microelements in children with bronchial hyperreactivity// ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal (ISSN: 2249-7137)–2020. April. - 2020. - T. 10. - No. 4. - S. 846-853. 21. Zangrillo A, Beretta L, Silvani P, Colombo S, Scandroglio AM, Dell’Acqua A, et al. Fast reshaping of intensive care unit facilities in a large metropolitan hospital in Milan, Italy: facing the COVID-19 pandemic emergency. Crit Care Resusc 2020 Apr 1 [Epub ahead of print].