Doktor axborotnomasi 2022, №3.1 (107)


Subject of the article

СУРУНКАЛИ ЮРАК ЕТИШМОВЧЛИГИ ВА COVID – 19 ҲАМДА ЎПКА АРТЕРИЯСИ ГИПЕРТЕНЗИЯСИ (78-82)

Authors

У. Д. Ибрагимов, А. Г. Гадаев, О. З. Абдухаликов

Institution

Тошкент тиббиёт академияси, Тошкент, Ўзбекистон

Abstract

Мақолада сурункали юрак етишмовчилиги негизида ривожланган ўпка гипертензияси ва уларга COVID – 19 қўшилганда касалик кечишининг ўзига ҳос хусусиятларига бағишланган сўнги йиллардаги адабиётлар чуқур таҳлил қилинган. Унда қайд этилган икки оғир асоратлар кечишига коронавирус инфекциясининг қўшилиши беморлар орасида асосий касалликнинг кечиши ва ўлим ҳолатларининг кўпайиши тўғрисидаги маълумотлар баён этилган. Муаллифлар сурункали юрак етишмовчилиги ва ўпка гипертензияси мавжуд беморлар COVID – 19 ўтказгандан сўнг узоқ муддатдан кейин ҳам кузатув ҳамда реабилитация муолажаларига муҳтоз эканликларини асослаб беришган.

Key words

COVID-19, ўпка гипертензияси, сурункали юрак етишмовчилиги, эндотелиал дисфункция.

Literature

1. И.Р. Агабабян, А.С. Адилов Антагонисты кальция в лечении хронической сердечной недостаточности // Вестник врача, № 3, 2017. С.12-14. 2. Бабанская Е. Б., Меньшикова Л. В., Дац Л. С. Эпидемиология хронической сердечной недостаточности в городе Иркутске // Бюллетень ВСНЦ СО РАМН. 2012. № 5. С. 25–28. 3. Калачева Т.П., Чернявская Г.М., Агеева Т.С. и др. Легочная гипертензия, ассоциированная с портальной гипертензией, и легочная гипертензия при саркоидозе органов дыхания: сложные патогенетические взаимоотношения. Бюллетень сибирской медицины. - 2018; Том.17 (4): - С. 229 - 237. 4. Мартынюк Т.В. «Легочная гипертензия вследствие патологии левых отделов сердца». Глава в руководстве для врачей «Легочная гипертензия» под ред. Авдеева С.Н. (2 издание). ГЭОТАР-МЕДИА, Москва, 2019. С. 213-254. 5. Национальные рекомендации ОССН, РКО и РНМОТ по диагностике и лечению ХСН (четвертый пере-смотр) // Сердечная недостаточность. - 2013. - № 7(81). - С. 379-472. 6. А. Р. Облокулов, Г. Э. Ниёзов, Ф. Ф. Абдуллаев Клинико-патогенетическое значение нарушений гемостатического гомеостаза при новой коронавирусной инфекции (COVID-19) // Вестник врача, № 3.1 (96), 2020. С.75-78. 7. Ж. А. Ризаев, И. Р. Агабабян, Ю. А. Исмоилова Мировой опыт работы специализированных клиник по лечению больных с хронической сердечной недостаточностью // Вестник врача, № 3 (100), 2021. С.149-154. DOI: 10.38095/2181-466X-20211003-149-154 8. Токмачев Р.Е., Мухортова М.С., Будневский А.В., Токмачев Е.В., Овсянников Е.С. Коморбидность хронической сердечной недостаточности и хронической обструктивной болезни легких: особенности патогенеза, клиники и диагностики. Кардиоваскулярная терапия и профилактика. 2018;17(6):62-68. 9. Х. Б. Тошева, У. Х. Хазратов, Ш. С. Нарзиев Роли дисфункции почек в развитии коморбидности у больных с хронической сердечной недостаточностью // Вестник врача, № 3.1 (96), 2020. С.94-97. 10. Ackermann M, Verleden SE, Kuehnel M, et al. Pulmonary vascular endothelialitis, thrombosis, and angiogenesis in Covid-19. N Engl J Med 2020;383(02):120–128. 11. Aleevskaya AM, Vyborov ON, Gramovich VV, Martynyuk TV. [Problematic aspects of pulmonary hypertension due to left heart disease: focus on combined postcapillary and precapillary pulmonary hypertension]. Ter Arkh. 2020 Oct 14;92(9):54-62. 12. Alfonso F., Dutary J., Paulo M., Gonzalo N., Pйrez-Vizcayno M.J. et al. Combined use of optical coherence to-mography and intravascular ultrasound imaging in patients undergoing coronary interventions for stent throm-bosis // Heart. 2012. Vol. 98(16). P. 1213–1220. 13. Ayoubkhani D, Khunti K, Nafilyan V, Maddox T, Humberstone B, Diamond I, Banerjee A. Post-covid syndrome in individuals admitted to hospital with covid-19: retrospective cohort study. BMJ. 2021 Mar 31;372:n693. doi: 10.1136/bmj.n693. PMID: 33789877; PMCID: PMC8010267. 14. Bromage DI, Cannatа A, Rind IA, Gregorio C, Piper S, Shah AM, et al. The impact of COVID-19 on heart failure hospitalization and management: report from a Heart Failure Unit in London during the peak of the pandemic. Eur J Heart Fail. (2020) 22:978–84. 15. Caravita S, Baratto C, Di Marco F, et al. Haemodynamic characteristics of COVID-19 patients with acute respiratory distress syndrome requiring mechanical ventilation. An invasive assessment using right heart catheterization. Eur J Heart Fail 2020;22(12):2228–2237. 16. Charalampopoulos A, Lewis R, Hickey P, Durrington C, Elliot C, Condliffe R, Sabroe I, Kiely DG. Pathophysiology and Diagnosis of Pulmonary Hypertension Due to Left Heart Disease. Front Med (Lausanne). 2018 Jun 6;5:174. 17. Cox ZL, Lai P, Lindenfeld J. Decreases in acute heart failure hospitalizations during COVID-19. Eur J Heart Fail. (2020) 22:1045–6. 18. Deng Q, Hu B, Zhang Y, et al. Suspected myocardial injury in patients with COVID-19: evidence from front-line clinical observation in Wuhan, China. Int J Cardiol 2020;311:116–121. 19. Halliday BP, Cleland JG, Goldberger JJ, Prasad SK. Personalizing Risk Stratification for Sudden Death in Dilated Cardiomyopathy: The Past, Present, and Future //Circulation. 2017. Vol. 136(2). P.215-231. 20. Henderson LA, Canna SW, Schulert GS, et al. On the alert for cytokine storm: immunopathology in COVID‐19. Arthritis Rheumatol. 2020. 10.1002/art.41285. 21. Jang AY, Park SJ, Chung WJ. Pulmonary Hypertension in Heart Failure. Int J Heart Fail. 2021 Jul;3(3):147-159. 22. Konig S, Hohenstein S, Meier-Hellmann A, Kuhlen R, Hindricks G, Bollmann A; Helios Hospitals, Germany. In-hospital care in acute heart failure during the COVID-19 pandemic: insights from the Germanwide Helios hospital network. Eur J Heart Fail. (2020) 22:2190–201. 23. Maeder MT, Weber L, Buser M, Brenner R, Joerg L, Rickli H. Pulmonary Hypertension in Patients With Heart Failure With Mid-Range Ejection Fraction. Front Cardiovasc Med. 2021 Jul 9;8:694240. doi: 10.3389/fcvm.2021.694240. PMID: 34307506; PMCID: PMC8298862. 24. Pagnesi M, Baldetti L, Beneduce A, et al. Pulmonary hypertension and right ventricular involvement in hospitalised patients with COVID-19. Heart 2020;106(17):1324–1331. 25. Paz Ocaranza M, Riquelme JA, García L, et al. Counterregulatory renin-angiotensin system in cardiovascular disease. Nat Rev Cardiol. 2020;17(2):116–129. 26. Petrilli CM, Jones SA, Yang J, Rajagopalan H, O’Donnell L, Chernyak Y, et al. Factors associated with hospital admission and critical illness among 5279 people with coronavirus disease 2019 in New York City: prospective cohort study. BMJ. (2020) 369:m1966. 27. Quan R, Huang S, Pang L, Shen J, Wu W, Tang F, Zhu X, Su W, Sun J, Yu Z, Wang L, Zhu X, Xiong C, He J. Risk prediction in pulmonary hypertension due to chronic heart failure: incremental prognostic value of pulmonary hemodynamics. BMC Cardiovasc Disord. 2022 Feb 16;22(1):56. 28. Remuzzi A, Remuzzi G. COVID-19 and Italy: what next?. Lancet. 2020 Mar 13. 29. Scudiero F, Silverio A, Di Maio M, et al; Cov-IT Network. Pulmonary embolism in COVID-19 patients: prevalence, predictors and clinical outcome. Thromb Res 2021;198:34–39. 30. Shi S, Qin M, Cai Y, Liu T, Shen B, Yang F, et al. Characteristics and clinical significance of myocardial injury in patients with severe coronavirus disease 2019. Eur Heart J. (2020) 41:2070–9. 31. Shlyakho EV, Konradi AO, Arutyunov GP, et al. Guidelines for the diagnosis and treatment of circulatory diseases in the context of the COVID-19 pandemic. Russian Journal of Cardiology. 2020;25(3):3801. 32. Solomon MD, McNulty EJ, Rana JS, Leong TK, Lee C, Sung SH, et al. The Covid-19 pandemic and the incidence of acute myocardial infarction. N Engl J Med. (2020) 383:691–3. 33. Wang X, Fang X, Cai Z, Wu X, Gao X, Min J, Wang F. Comorbid Chronic Diseases and Acute Organ Injuries Are Strongly Correlated with Disease Severity and Mortality among COVID-19 Patients: A Systemic Review and Meta-Analysis. Research (Wash D C). 2020 Apr 19;2020:2402961.