Kardiorespirator tadqiqotlar jurnali. Maxsus son. 2022


Subject of the article

O‘PKA ARTERIYALARINING QANDLI DIABET TA’SIRIDA MORFOLOGIK TUZILISHI (684-687)

Authors

Masharipova Sh.S.

Institution

Toshkent tibbiyot akademiyasi Urganch filiali

Abstract

JSSTning ma’lumotlariga ko‘ra oxirgi yillarda qandli diabet kasalligi butun dunyoda juda ham keng tarqalmoqda. Xalqaro statistika ma’lumotlariga ko‘ra har 10 soniyada butun dunyoda 1 ta bemor vafot etadi, 2 ta odam kasallanadi. Har yili esa 4 million bemor qanli diabet va uning asoratlaridan vafot etadi. Qandli diabet bilan kasallangan bemorlarda umumiy bemorlarga qaraganda yurakning ishemik kasalligi rivojlanish havfi 2-4 marta, o‘tkir miokard infarkti rivojlanishi esa 6-10 marta yuqori. Yurakning ishemik kasalligining bir xil ifodalangan qandli diabeti bor va qandli diabeti yo‘q bemorlarda o‘lim holatlari 2-4 martgacha ko‘p uchraydi. Shu bilan bir qatorda qandli diabet bilan kasallangan 2/3 bemorlarda jiddiy asoratlar insult, oyoq va qo‘llarning gangrenasi, miya insulti kabilar rivojlanadi. Qandli diabet kasalligida qon tomirlardagi o‘zgarishlar natijasida rivojlanadigan asoratlar ko‘p uchrashini hisobga olsak, bu muammo dolzarb va ijtimoiy xarakterga ega. Qon tomirlarning morfologiyasiga bag‘ishlangan ilmiy ishlar tahlil qilinganda, bu ishlarning ko‘p qismi yurak, koronar qon tomirlar va qon tomirlarning periferik qismlariga bag‘ishlanganligini aniqlandi.

Key words

arteriya, glikoproteid, giperplaziya, diabet, membrana, distrofiya, elastik tolalar.

Literature

1. American Thoracic Society. Idiopathic pulmonary fibrosis: diagnosis and treatment. International consensus statement. ATS and ERS. Am. J . Respir. Crit. Care Med. 2000: 160: 646-664. 2. Boutouyrie P., Laurent S., Briet M. Importance of arterial stiffness as cardiovascular risk factor for future development of new type of drugs // Fundam. Clin. Pharmacol. — 2008. — Vol. 22, № 3. — P. 241–246. 3. Laurent S., Boutouyrie P., Lacolley P. Structural and genetic bases of arterial stiffness // Hypertension. — 2005. — Vol. 45, № 6. — P. 1050–1055. 4. London G.M., Blacher J., Pannier B. et al. Arterial wave reflections and survival in end-stage renal failure // Hypertension. — 2001. — Vol. 38, № 3. — P. 434–438. 5. International Diabetes federation. Diabetes and Cardiovascular Disease. Time to act-2001. 6. Pospelova TI. Morphofunctional changes of peripheral arteries in patients with Hodgkin’s lymphoma at different stages. Bulletin VSSC of the RAMS. 2011;79(3):109–113. 7. Rossi M. et al. Blunted post-ischemic increase of theendothelial skin blood fl owmotion component as early sign of endothelial dysfunction in chronic kidney disease patients //Microvasc. Res. - 2008. - Vol. 75, №3. - P. 315-322. 8. Colby V. Update on idiopathic interstitial pneumonias: ATS postgraduate course. Toronto; 2000. May 6.