Kardiorespirator tadqiqotlar jurnali. Maxsus son. 2022


Subject of the article

OILАDА BRONXIАL АSTMА BILАN KАSАLLАNGАN BEMORLАRNI ERTA TАSHXISLАSHDA GENETIK TEKSHIRISHNING AHAMIYATINI BAXOLASH (268-172)

Authors

Oqboyev T.A., Xoljigitova M.B.

Institution

Samarqand Davlat Tibbiyot Universiteti

Abstract

Dolzarbligi. Xozirgi kunda oʼzbek populyatsiyasida oilalar oʼrtasida bronxial astmani rivojlanishiga moyillikni olib keluvchi kandidat genlardan eNOS geni allel polimorfizmida bronxial astmaning fenotipik oʼziga xosligi yetarlicha oʼrganilmagan. Shu sababli maqolada tadqiqotni maqsadi oilаdа bronxial astma bilаn kаsаllаngаn bemorlаrni erta tаshxislаshda eNOS geni allel polimorfizmini o’rganilgan. Tadqiqotni materiallari sifatida SamShTB allergologiya va pul’monologiya boʼlim bazasida bronxial astma kasalligi bilan davolangan 49 proband va ularning I – IV avlodlaridagi 346 nafar qarindoshlari kiritilgan. Tadqiqot usullari bo’lib oila-a’zolaridagi barcha shaxslarda azot oksidi endotelial sintaza (eNOS) geni identifikatsiyasi, ya’ni eNOS genining 4 (4b, 4a) intronida 4/5 marta takrorlangan 27 nukleotidlar juftligini polimorfizmi polimeraza zanjir reaktsiyasi (PZR) usulida tekshirilgan. Tadqiqotda oiladagi guruhga ajratilgan shaxslar oʼrtasida eNOS geni polimorfizmi genotip va allellarini uchrashini taqsimlanishi va kasallikning patogenetik formalari boʼyicha eNOS geni genotip va allellari uchrashini taqsimlanish koʼrsatkichlari o’rganilgan. Tadqiqotda oʼzbek populyatsiyasida oilaviy bronxial astma bilan xastalangan bemorlar oʼrtasida eNOS genini N/N allelli gomozigot tashuvchilari va oilaviy bronxial astma noallergik turi bilan del/del gomozigot genotip tashuvchilari koʼp uchraganligi aniqlangan. Xulosa. Oilaviy bronxial astma bilan xastalangan bemorlarda eNOS genini allel polimorfizmini tekshirish oilada kasallikni erta tashxislash usullaridan biri bo’lish mumkinligi ta’kidlangan.

Key words

Oilaviy bronxial astma, erta tashxislash, eNOS geni.

Literature

1. Авдеева, Е.В., Потапов В.И., Павлушенко Е.В. Внутрисемейные факторы риска развития бронхиальной астмы// Пульмонология.-2003.№3.-С.83-88. 2. Андрейчикова, Е.А. Сравнительные аспекта аллельного полиморфизма гена ИЛ-4 у коренных и пришлых жителей Хакасия, больных бронхиальной астмой / Е.А. Андрейчикова, А.А. Пискунов, С.В. Сенников, В.А. Козлов // Бюллетень СО РАМН. - 2011. - Т. 31, № 6. - с. 69-73.3. Асанов, А.Ю. Генетические основы бронхиальной астмы / А.Ю. Асанов, Л.С. Намазова, В.Г. Пинелис, Н.В. Журкова, Н.И. Вознесенская // Педиатрическая фармакология. - 2008. - Т. 5, № 4. - с. 31-37. 4. Ахминеева А.Х. Роль полиморфизма гена эндотелиальной синтазы оксида азота в развитии респираторно-кардиальной коморбидности [Текст] / А.Х. Ахминеева [и др.] // Курский научно-практический вестник "Человек и его здоровье." — 2014. — № 3. — С. 10-14. 5. Окбоев Т.А. Оилавий бронхиал астманинг ирсийланиш даражасини ўрганиш натижалари. Доктор ахборотномаси. Уч ойлик илмий –амалий журнал. Самарканд 2010 й, №3-4. 10-13 бетлар. 6. Огородова, J.M. Роль полиморфизма гена NO-синтетазы в формировании бронхиальной астмы у детей / JI.M. Огородова, И.В. Петрова, И.И. Иванчук и др.//Педиатрия. - 2007. - Т. 86, №4.-с. 14-18. 7. Шаханов А. В. Клиническое значение полиморфизма генов NOS1 и NOS3 и оксида азота у больных бронхиальной астмой и гипертонической болезнью. тема диссертации по ВАК РФ 14.01.04, кандидат медицинских наук. Рязань. 2017 г. 8. Пузырев, В.П. Генетическая основа этиопатогенеза бронхиальной астмы / В.П. Пузырев, JI.M. Огородова, O.A. Салюкова // [Электронный ресурс] режим доступа: http ://mcdl ib.tomsk.ru/fu 1 ltext/5 85 86. 9. Смирнова, А.Ю. Генетические аспекты мультифакторных бронхообструктивных заболеваний [Текст] / А.Ю. Смирнова, В.В. Гноевых, Ю.А. Портнова // Ульяновский медико- биологический журнал. — 2014. — № 1. — С. 818. 10. Фрейдин, М.Б. Генетические основы подверженности к бронхиальной астме [Текст] / М.Б. Фрейдин // Молекулярно-биологические технологии в медицинской практике. — 2002. — № 4. — С. 130-141. 11. Черкашина И.И., Разводовская А.В., Никулина С.Ю., Шестовицкий В.А., Воевода М.И., Максимов В.Н., Аверьянов А.Б., Чернова А.А. Полиморфизмы некоторых генов у больных бронхиальной астмой жителей Красноярска. Пульмонология. 2016;26(3):293-302. 12. Холжигитова М. Б., Аралов Н. Р. Оценка эффективности иммунокорригирующей терапии у пациентов с хроническим обструктивным бронхитом.Журнал кардиореспираторных исследований. 2020 №1.Самарканд-С-67-71. 13. Barnes, K.C. Atopy and asthma genes ± where do we stand? / K.C. Barnes // Allergy. -2000. -№ 55. -p. 803-817. 14. Global Initiative for Asthma. Global Strategy for Asthma Management and Prevention. 2017. Available at: www.ginasthma.com [Accessed 03 October, 2017]. 15. Oqboyev T.A., Dusanov A. D. Zakiryaev P. O , Yuldasheva D. A. Distribution of alleles and genotypes of еNOS3 genes polymorphism among individuals with bronchial asthma in the Uzbek family. European Journal of Molecular & Clinical Medicine. ISSN 2515-8260 Volume 07, Issue 01, 2020 page no.:3430-3441 16. Kholzhigitova Mukhayo Berdikulovna.The state of changes in theImmune system in patients with Сhronic Obstructive Bronchitisand the effect of immunotherapy on the dynamics of immunological parameters.Journal of Critical Reviews. Issn-2394-5125. Vol 7, issue 14, 2020.