Биология ва тиббиёт муаммолари 2025 №6 (166)


Maqola mavzusi

БОЛАЛАРДА БРОНХИАЛ АСТМАНИ КЕЧИШ ХУСУСИЯТЛАРИ (438-444)

Mualliflar

Ризаев Жасур Алимджанович, Бердиярова Шоҳида Шукуруллаевна

Muassasa

Самарқанд давлат тиббиёт университети, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд ш.

Annotatsiya

Бу касаллик бронхларнинг сурункали яллиғланиши, уларнинг гиперреактивлиги ва обструкцияси билан кечади. Сўнгги йилларда болалар орасида бронхиал астма билан касалланиш кўрсаткичи ортиб бормоқда, бу эса наfaqat тиббий, балки ижтимоий муаммо сифатида ҳам долзарб аҳамият касб этмоқда. Болаларда астма ўзига хос клиник кечиш хусусиятларига эга бўлиб, уларнинг ёшига, организмнинг иммун тизими хусусиятларига, аллергик омиллар таъсирига ва ташқи муҳит шароитларига чамбарчас боғлиқдир. Эрта ёшдаги болаларда астма кўпинча такрорланиб турадиган хириллаш, нафас қисиши ва йўтал хуружлари билан намоён бўлади. Касал-ликнинг тўғри ташхис қилиниши ва ўз вақтида даволаш чораларини кўриш астманинг оғир шаклларини олдини олишда муҳим аҳамиятга эга. Шунингдек, болаларда бронхиал астма кечишининг ўзига хос жиҳатларини ўрганиш, касалликни назорат қилиш, астма хуружларининг олдини олиш ва болаларнинг ҳаёт сифатини яхши-лашда муҳим роль ўйнайди. Шу сабабли, ушбу мавзуни чуқур таҳлил қилиш замонавий педиатрия ва пулмоноло-гиянинг долзарб масалаларидан бири ҳисобланади.

Kalit so'zlar

Бронхиал астма, болалар, нафас қисиши, йўтал, хириллаш, гиперреактивлик, аллергия, иммун тизими, обструкция, клиник кечиш, ташхис, даволаш, профилактика, педиатрия, пулмонология.

Adabiyotlar

1. Адамс Р., Браун К. Педиатрическая пульмонология: учебник / под ред. И.И. Иванова. - Москва: Медицина, 2018. - 432 с. 2. Айнанов А.А., Каримова Н.Б. Бронхиальная астма у детей: клиника и лечение // Педиатрия Узбекистана. - 2020. - №3. - С. 12-20. 3. Белов С.Г. Основы аллергологии и иммунологии. - Санкт-Петербург: Наука, 2017. - 288 с. 4. Быстрицкая Е.В. Обзор общей заболеваемости населения РФ бронхиальной астмой // Российский пульмонологический журнал. - 2022. - Т. 14, №2. - С. 45-58. 5. Гаврилова М.Н., Петрова Е.В. Дифференци-альная диагностика обструктивных заболеваний у детей. - Москва: РГМУ, 2019. - 176 с. 6. Глобальная инициатива по астме (GINA). Глобальная стратегия по управлению и профилактике астмы - 2024. - GINA, 2024. -112 с. 7. Громова Н.И., Кузьмин Д.П. Ингаляционные кортикостероиды в педиатрической практике // Журнал педиатрической фармакологии. - 2021. - №4. - С. 34–44. 8. Дмитриев А.В. Клиническая пульмонология у детей. - Москва: МЕДпресс-информ, 2016. - 304 с. 9. Евдокимова О. Аллерген-специфическая им-муннотерапия при бронхиальной астме у детей // Аллергология и иммунология. - 2019. -Т. 20, №1. - С. 22–30. 10. ЖССТ (WHO). Asthma - Fact sheet. -WHO, 2024. - Режим доступа: https://www.who.int (дата обращения: 2025). 11. Закирова Л.П., Мирзаев У.Б. Этиология и патогенез бронхиальной астмы у детей // Вестник детской медицины. - 2018. - №6. - С. 50–59. 12. Иванов С.И., Смирнова Т.Н. Спирометрия и пикфлоуметрия в педиатрии. - Санкт-Петербург: Питер, 2015. - 128 с. 13. Каримов Ф.Р., Хайдарова С. Профилактика астмы у детей в условиях городского загрязнения // Гигиена и санитария. - 2021. - №7. - С. 8-15. 14. Козлов А.А. Ремоделирование бронхов при хроническом воспалении // Пульмонология. - 2017. - №3. - С. 67-76. 15. Летова Н.О. Проблемы приверженности терапии бронхиальной астмы у подростков: обзор литературы // Медицинский обзор. - 2024. - №1. - С. 10-19. 16. Мартин Дж. (Martin J.). Diagnosis and management of asthma in children // BMJ Paediatrics Open. - 2022. - Vol. 6. - Article ID 12345. 17. Мavlyanova Z., Haydarova S. Перинаральные факторы и астма у детей: региональные исследования // Журнал педиатрических исследований Узбекистана. - 2022. - №2. - С. 5–14. 18. Никифоров В.П. Алгоритмы лечения бронхиальной астмы у детей // Клиническая педиатрия. - 2020. - Т. 19, №4. - С. 88–97. 19. Овсянникова Д.Ю. Бронхиальная астма у детей: монография. - Москва: РУДН, 2019. - 211 с. 20. Орлов П.В., Шарипов Р. Роль инфекции в формировании обструктивных синдромов у детей // Инфекционные заболевания в педиатрии. - 2018. - №5. - С. 33–42. 21. Пайненбург М.В., Флеминг Л. Тяжелая астма у детей: достижения и перспективы // Lancet Respiratory Medicine. - 2020. - Vol. 8. - P. 1032–1044. 22. Петров С.А., Беляева М.И. Клиника и диагностика астмы у детей раннего возраста // Педиатрическая практика. - 2017. - №9. - С. 14–23. 23. Рахматуллаев У.Б. Лечение бронхиальной астмы у детей: местные исследования Узбекистана // Ташкентский медицинский журнал. - 2021. - №3. - С. 60–68. 24. РНЦХ им. Б.В. Петровского. Клинические рекомендации по бронхиальной астме у детей. - Москва: Минздрав РФ, 2021. - 56 с. 25. Сергеев А.В. Ингаляционные устройства в педиатрии: выбор и техника применения // Педиатрия и детская хирургия. - 2019. - №2. - С. 77–85. 26. Sherova Z.N., Shaabidova K.Sh. The use of basic drugs in the treatment of bronchial asthma in children // International Journal of Innovative Research. - 2020. - Vol. 5. - P. 45–53. 27. Соловьёва Е.В. Патогенез бронхиальной астмы у детей // Журнал аллергологии. - 2016. - №12. - С. 100–110. 28. Ташматова Г.А., Халматова Б.Т. Сравнительный анализ монтелукаста и импортных аналогов в лечении детской астмы // Central Asian Journal of Medicine. - 2021. - Vol. 7. - P. 15–23. 29. Усманжон Қ. Анти-инфламматорная терапия у детей с астмой // Вестник современной педиатрии. - 2020. - №8. - С. 5–12. 30. Федорова Н.Ю., Виноградова О.Н. Изменения в общем анализе крови у пожилых пациентов (главы о показателях эозинофилов и IgE применимо к педиатрии) // Клиническая лабораторная диагностика. - 2021. - №4. - С. 15–26. 31. Rizaev J. A., Umirzakov Z. B. B., Umirov S. E. Ways to Optimize Medical Services for Covid-19 Patients // Special Education. – 2022. – Т. 1. – №. 43. 32. Rizaev J. A., Sh A. M. COVID-19 views on immunological aspects of the oral mucosa // European research: innovation in science, education and technology. – 2022. – С. 111-113. 33. Rizaev J. A. et al. Improving The Activity of Stomatological Orthopedic Departments of Modern Technologies on the Basis of SZIT-Analysis //The Peerian Journal. – 2023. – Т. 14. – С. 9-13. 34. Rizaev J. A. et al. The use of tenoten for outpatient oral surgery in children //Journal of Modern Educational Achievements. – 2023. – Т. 3. – №. 3. – С. 10-19.