Биология ва тиббиёт муаммолари 2025, №3.1 (162)
Maqola mavzusi
БОЛАЛАРДА ЎТКИР ПИЕЛОНЕФРИТНИ ЭРТА ДИАГНОСТИКАСИДА СИЙДИК БИОМАРКЕРЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ (46-50)
Mualliflar
Гаппарова Гули Нурмуминовна
Muassasa
Самарқанд давлат тиббиёт университети, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд ш.
Annotatsiya
Тадқиқотдан мақсад: Ўткир пиелонефритни эрта ташхислаш ва касаллик кечишини башорат қилишда сийдикда NGAL ва КIМ-1 биомаркерларини диагностик аҳамиятини баҳолаш. Материаллар ва усуллар: биз ўткир пиелонефрит билан касалланган 93 нафар (28 та ўгил бола, 65 та қиз бола) 7-17 ёшдаги беморни текширдик. Тадқиқот гуруҳларида клиник, эпидемиологик, биокимёвий, статистик методлардан фойдаланилди. Натижалар: беморлар иккита гуруҳга ажратилди: 1-гуруҳга анамнезида COVID-19 бўлмаган ўткир пиелонефрит билан касалланган 43 бола, 2-гуруҳга эса COVID-19 фонида ўткир пиелонефрит билан касалланган 50 бемор киритилди, 25 нафар (16 та қиз бола ва 9 та ўгил бола) 7-17 ёшли соғлом болалар назорат гуруҳи сифатида тадқиқотга жалб қилинди. Лаборатория таҳлилда барча болаларда массив лейкоцитурия, бактериурия, лейкоцитлар формуласининг чапга силжиши, ЭЧТ ва C-реактив оқсил концентрациясининг ортиши аниқланди. 1-гуруҳ беморларида KIM-1/Cр 0,19 ± 0,13 нг/мг, 2-гуруҳда KIM-1 миқдори 1,99±0,19 нг/мг (p <0,001) ни ташкил этди. 2-гуруҳ болаларининг сийдигида NGAL концентрацияси (112,71±1,27 p≤0,001) назорат ва қиёсий гуруҳларидаги бо-лаларга қараганда сезиларли даражада юқорилиги қайд этилди. Хулоса. Шундай қилиб, NGAL ва КIМ-1нинг сий-дикдаги концентрасиясини аниқлаш ва баҳолаш буйрак паренхимасининг гипоксик, токсик ва микробли зарарла-нишини эрта ташхислаш, дифференциал диагностика сифатини яхшилаш учун қулай, арзон ва ноинвазив усул эканлигини кўрсатди.
Kalit so'zlar
COVID-19, ўткир пиелонефрит, сийдик биомаркерлари.
Adabiyotlar
1. Akhmedzhanova N. I., Akhmedzhanov I. A., Ismailova Z. A., Gapparova G. N. Clinical and laboratory evaluation of renal complications in children during the covid-19 pandemic. Doktor axborotnomasi. 2023;2(110):13-16. (In Russ.) 2. Akhmedjanova N.I., Akhmedjanov I.A., Ismailova Z.A., Gapparova G.N. Evaluation of Kidney Functioning in Children with Renal Complications During COVID-19 Pandemic: A Retrospective Observational Cohort Clinical Study. Kuban Scientific Medical Bulletin. 2023;30(3):25-33. (In Russ.) 3. Alekseev A.V., Gilmanov A.Zh., Gatiyatullina R.S., Rakipov I.G. Modern biomarkers of sharp injury of kid-neys. Vestnik Tatarstana Bulletin of Tatarstan, 2014, Vol. 7, no. 583, P. 22-27. (in Russ). 4. Vyalkova A. A., Gritsenko V. A., Zykova L. S., L. M. Gordienko1 infection of the urinary system in children in ХХI century. – 2016. – № 2 (14). – pp. 49–56. (In Russ.) 6. Vyalkova A.A., Gritsenko V.A. Urinary tract infection in children: Current aspects of etiological diagnosis and treatment. Российский вестник перинатологии и педи-атрии. – 2017. – Vol. – 62. – № 1. – P. 99–108. (In Russ.) 7. Gapparova G. N., Akhmedjanova N. I. Clinical and laboratory characteristics, diagnosis and treatment of pyelonephritis in children during the covid-19 pandemic. 2022. – Vol. 3. – №. 4. P. 54-57. (in Uzb) 8. Gaybullaev E. A., Rizaev J. A., Abdullaev B. S. Clinical and Instrumental Evaluation of the Effectiveness of Surgi-cal Treatment of Chronic Generalized Periodontitis Using RANK-RANKL-OPG Biomarkers //Indian Journal of Fo-rensic Medicine & Toxicology. – 2020. – Т. 14. – №. 4. 9. Ignatova M. S. Current issues in pediatric nephrology. Nephrology. 2011. Vol. 15. No. 1. P. 11-16. (In Russ.) 10. Margiyeva T. V., Komarova O. V., Vashurina T. V., Kostyushina I. S., Zrobok O. A., Sergeyeva T. V., Tsygin A. N. Recommendations on Diagnosis and Treatment of Urinary Tract Infections in Children. Pediatricheskaya farmakologiya — Pediatric pharmacology. 2016; 13 (1): 17–21. doi: 10.15690/pf. v13i1.1509. (In Russ.) 11. Boon, H.A. Clinical Features for the Diagnosis of Pe-diatric Urinary Tract Infections: Systematic Review and Meta-Analysis / H.A. Boon, A. Van den Bruel, T. Struyf [et. al] // Ann Fam Med. 2021. - V. 19(5). - P. 437-446. 12. Hajibeygi, R., Mirghazanfari, S. M., Pahlavani, N., Jalil, A. T., Alshahrani, S. H., Rizaev, J. A., ... & Yekta, N. H. (2022). Effect of a diet based on Iranian traditional medicine on inflammatory markers and clinical outcomes in COVID-19 patients: A double-blind, randomized, con-trolled trial. European journal of integrative medicine, 55, 102179. 13. Su H, Yang M, Wan C, Yi LX, Tang F, Zhu HY, Yi F, Yang HC, Fogo AB, Nie X, Zhang C. Renal histopathological analysis of 26 postmortem findings of patients with COVID-19 in China. Kidney Int. 2020;98(1):219-227. https://doi.org/10.1016/j.kint.2020.04.003 14. Schrezenmeier E.V., Barasch J., Budde K., Westhoff T., Schmidt-Ot K.M. Biomarkers in acute kidney injury — pathophysiological basis and clinical performance. Acta Physiol (Oxf). 2017 Mar. № 219(3). Р. 554-572. 15. Vaidya VS, Ozer JS, Dieterle F, et al. Kidney injury molecule-1 outperforms traditional biomarkers of kidney injury in preclinical biomarker qualification studies. Nat Biotechnol. 2010; 28:478-85. DOI:10.1038/nbt.1623 16. Wasilewska A, Taranta-Janusz K, Dębek W, ZochZwierz W, Kuroczycka-Saniutycz E. KIM-1 and NGAL: new markers of obstructive nephropathy. Pediatr. Nephrol. Berl. Ger. 2011; 26 (4): 579–586. 17. Wang K., Xie S., Xiao K. et al. Biomarkers of Sepsis-Induced Acute Kidney Injury. Biomed. Res. Int. 2018. № 24. Р. 6937-6947.