Биология ва тиббиёт муаммолари 2025, №3 (161)


Maqola mavzusi

СЕПТАЛ ТУҒМА ЮРАК НУҚСОНЛАРИ БЎЛГАН БОЛАЛАРДА ЖИСМОНИЙ РИВОЖЛАНИШ ХУСУСИЯТЛАРИ (129-131)

Mualliflar

Таирова Сакина Баходировна, Мухамадиева Лола Атамурадовна

Muassasa

Самарқанд давлат тиббиёт университети, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд ш.

Annotatsiya

Замонавий шароитда янги туғилган чақалоқларнинг саломатлиги ва уларнинг кейинги ривожланишига перинатал даврнинг биологик, ижтимоий ва экологик хавф омиллари таъсир кўрсатади: ота-оналарнинг, айниқса онанинг қониқарсиз соғлиғи; озиқ-овқатнинг қониқарсиз сифати; тиббий-ижтимоий хавф даражаси юқори бўлган оилалар сонининг кўпайиши; атроф-муҳит сифатининг ёмонлашиши. Ҳаётнинг биринчи йилида максимал босим биологик хавф омиллари томонидан амалга оширилади, шунинг учун жами улар ҳаётнинг биринчи йилида 82,4%, иккинчи йилида 62,8% ва ҳаётнинг учинчи йилида 13,1% ни ташкил этди. Улар орасида ота-оналарнинг соғлиғи, ҳомиладорлик ва туғишнинг табиати, тўлиқ муддат даражаси, табиий озиқлантириш давомийлиги ва бошқалар муҳим аҳамиятга эга. Ҳаётнинг иккинчи ва учинчи йилларида биологик кўрсаткичларнинг аҳамияти пасаяди, ижтимоий-гигийеник кўрсаткичларнинг таъсири кучаяди.

Kalit so'zlar

туғма юрак нуқсони, жисмоний ривожланиш, оқсил-энергия етишмовчилиги, қон айланишининг етишмовчилиги.

Adabiyotlar

1. Ризаев Ж. А., Саидов М. А., Хасанжанова Ф. О. Современные тенденции распространенности и исхода сердечно-сосудистых заболеваний среди населения Республики Узбекистан // Journal of cardiorespiratory research. – 2023. – Т. 1. – №. 1. – С. 18-23. 2. Скворцов В. В., Тумаренко А. В., Байманкулов С. С. Врожденные пороки сердца //Медицинская сестра. – 2017. – №. 7. – С. 14-17. 3. Таирова С. Б., Мухамадиева Л. А. Диагностика врожденных септальных пороков сердца у детей с коморбидной патологией (литературный обзор) //журнал биомедицины и практики. – 2022. – Т. 7. – №. 2. 4. Таирова Сакина Баходировна, Мухамадиева Лола Атамурадовна Расстройства поведения у детей с врожденными пороками сердца // JCRR. 2022. №2. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/rasstroystva-povedeniya-u-detey-s-vrozhdennymi-porokami-serdtsa (дата обращения: 13.03.2025). 5. Таирова С. Б., Мухамадиева Л. Сердца у детей с коморбидной патологией (литературный обзор) //Журнал биомедицины и практики. – 2022. – Т. 7. – №. 2. 6. Bahodirovna T. S. Atamuradovna M.L. Иммунологические аспекты у детей раннего возраста с врожденными пороками сердца //Journal of biomedicine and practice. – 2023. – Т. 8. – №. 4. 7. Gravholt CH, Viuff MH, Brun S, Stochholm K, Ander-sen NH. Turner syndrome: mechanisms and management. Nat Rev Endocrinol. (2019) 15:601–14. 8. Pawlikowski M, Kunert-Radek J, Radek M. Plurihormonality of pituitary adenomas in light of immunohistochemical studies. Endokrynol Pol. 2021;61(1):63–66. 9. Robinson GA, Peng J, Donnes P, Coelewij L, Naja M, Radziszewska A, et al.. Disease-associated and patient-specific immune cell signatures in juvenile-onset systemic lupus erythematosus: patient stratification using a ma-chine-learning approach. Lancet Rheumatol. (2020) 2:485–96. 10. Scarpina F, Tagini S. The Stroop Color and Word Test. Front Psychol. 2017; 8:557. 11. Tairova S. B., Sattarova R. T., Husanova M. B. Q. In-cidence of allergic diseases in children with congenital heart defects //Science and Education. – 2023. – Т. 4. – №. 10. – С. 17-21. 12. Van der Mheen, M., van Beynum, I.M., Dulfer, K. et al. The CHIP-Family study to improve the psychosocial wellbeing of young children with congenital heart disease and their families: design of a randomized controlled trial. BMC Pediatr 18, 230 (2018).