Журнал кардиореспираторных исследований 2025. №2/2
Тема статьи
TIZIMLI QIZIL YUGURIK KASALLIGIDA ANEMIK SINDROM PATOGENEZI XUSUSIYATLARI (28-32)
Авторы
Mamatkulova Feruza Xaydarovna, Maxmonov Lutfulla Saydullayevich, Azizova Shaxlo Majidovna, Yarmatova Moxina Soli qizi, Xo‘rozov Maxsud Maxmudovich
Учреждение
Samarqand Davlat Tibbiyot universiteti, Samarqand viloyat ko‘p tarmoqli tibbiyot markazi
Аннотация
Anemik sindrom tizimli qizil yuguruk (TQY) ning eng keng tarqalgan ko‘rinishlaridan biri bo‘lib, asosiy kasallikning kechishini og‘irlashtiradi va uni davolashni sezilarli darajada murakkablashtiradi [7]. Adabiyot ma’lumotlariga ko‘ra, TQYU da anemiya sindromining (AS) tarqalishi 1,4% dan 80% gacha [2, 5, 8].Tizimli qizil yugurukda (TQYU) anemik sindromining (AS) tarqalishi va patogenetik mexanizmlarini o‘rganish uchun 44 bemorda temir almashinuvi, gemoliz va yallig‘lanish parametrlari o‘rganildi. Bemorlarning 75 foyizida anemiya mavjud bo‘lgan: surunkali temir tanqisligi anemiyasi, "yallig‘lanish kasalligi" anemiyasi, normoxromik tashxis qo‘yilgan; Barcha holatlarda klinik gemoliz belgilari mavjud edi. Anemik sindrom ko‘pincha tizimli qizil yuguruk faolligining yuqori darajasi bilan bog‘liq edi. Tizimli qizil yuguruk dagi AS patogenezi juda murakkab va to‘liq tushunilmagan. Eng tez-tez kuzatiladigan rivojlanish autoimmun gemolitik anemiya (AIGA), ko‘pincha tizimli qizil yuguruk boshlanishida trombotsitopeniya [8,9,10] bilan birgalikda, eritrotsitlarga antitanalarning ishlab chiqarilishi natijasida "autoimmun gemolitik niqob" [5] sifatida rivojlanadi. Biroq, TQYU da autoimmun gemolitik anemiya ko‘p hollarda klinik va laborator o‘zgarishlar mavjud bo‘lmaydi, gemolizning simptom kompleksi, ijobiy Kumbs testi esa, ba’zi mualliflarning fikriga ko‘ra, tez-tez aniqlanadi. Bularning barchasi ushbu holatni tashxislashni juda qiyinlashtiradi.
Ключевые слова
Tizimli qizil yuguruk, temir tanqisligi anemiyasi, autoimmun gemolitik anemiya, anemic sindrom, surunkali kasalliklar anemiyasi.
Литературы
1.Nasonov YE.L. History of rheumatology in the 21st century. Scientific and practical rheumatology. 2014; 52 (2): 133-40 [Nasonov EL. Achievements in rheumatology in the XXI century.Rheumatology Science and Practice. 2015;52(2):133-40 (in Russian)]. DOI:10.14412/1995-4484-2014-133-140 2. Jackson SP, Darbousset R, Schoenwaelder SM. Thromboinflammation: challenges of therapeutically targeting coagulation and other host defense mechanisms. Blood. 2019;133(9):906-18. DOI:10.1182/blood-2018-11-882993 3. Wagner DD, Heger LA. Thromboinflammation: From Atherosclerosis to COVID-19. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2022;42(9):1103-12. DOI:10.1161/ATVBAHA.122.317162 4. Nasonov E.L., Beketova T.V., Reshetnyak T.M., et al. Koronavirus disease 2019 (COVID-19) and immunoinflammatory rheumatic diseases: at the crossroads of thromboinflammation and autoimmunity. Scientific and practical rheumatology.2020;58(4):353-67 [Nasonov EL, Beketova TV, Reshetnyak TM, et al. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) and immune-mediated inflammatory rheumatic diseases: at the crossroads of thromboinflammation and autoimmunity. Rheumatology Science and Practice. 2020;58(4):353-67 (in Russian)]. DOI:10.47360/1995-4484-2020-353-367 5. Nasonov YE.L., Reshetnyak T.M., Alekberova Z.S. Tromboticheskaya mikroangiopatiya v revmatologii: svyaz trombovospaleniya i autoimmuniteta. Terapevticheskiy arxiv. 2020;92(5):4-14 [Nasonov EL, Reshetnyak TM, Alekberova ZS. Thrombotic microangiopathy in rheumatology: the relationship of thrombosis and autoimmunity. Terapevticheskii Arkhiv (Ter. Arkh.). 2020;92(5):4-14 (in Russian)]. DOI:10.26442/00403660.2020.05.000697 6. Kaul A, Gordon C, Crow MK, et al. Systemic lupus erythematosus. Nat Rev Dis Primers. 2016;2:16039. DOI:10.1038/nrdp.2016.397. Nasonova V.A., Bunchuk N.V. Revmatik kasalliklar (shifokorlar uchun qo'llanma) . - M .: Tibbiyot , 2013. -519 b . 7. Antolin J., Amerigo M.J., Gomez E. va boshqalar. Tizimli qizil yugurukli 111 bemorda gematologik ko'rinishlar // Br-J- Rheumatol . - 2015. - 31-jild, №7. - B.170-173. 8. Fong KY, Loizou S, Boey Mlet boshq. Antikardiolipin antikorlari, gemolitik Tizimli qizil yugurukda anemiya va trombotsitopeniya // Br-J- Rheumatol .- 2016. - Vol.31, №7. - P.453-455. 9. Keeling DM, Isenberg DA. Tizimli qizil yugurukning gematologik ko'rinishlari // Qon -Rev. - 2016. - 7-jild, №4. - B. 1 99- 207. 10. Bikkinina, O.I. Effektivnostь lecheniya anemii xronicheskogo zabolevaniya s ispolьzovaniyem «antiendotoksinovoy sostavlyayuщey» u bolьnыx VICh-infektsiyey [Tekst] / O.I. Bikkinina, G.R. Xasanova, F.I. Nagimova // Vestnik sovremennoy klinicheskoy meditsinы. –2014. –T. 6, Vыp. 3. – S. 93. 11. Shoira, Khusinova. "FEATURES OF THE COURSE OF DISEASES OF THE DIGESTIVE TRACT IN THE ELDERLY." International journal of artificial intelligence 4.03 (2024): 370-373. 12.Хусинова, Ш. А., Н. А. Нармухамедова, and Н. Э. Юлдашова. "СОВРЕМЕННЫЕ ПРОБЛЕМЫ ПРОФИЛАКТИКИ НЕИНФЕКЦИОННЫХ ЗАБОЛЕВАНИЙ: Хусинова ША, Нармухамедова НА, Юлдашова НЭ." Лучшие интеллектуальные исследования 22.2 (2024): 70-76. 13.Akbarovna, Khusinova Shoira, and Narmukhamedova Nazira Azizovna. "Increasing the Adherence of Patients with Arterial Hypertension to Treatment." NATURALISTA CAMPANO 28.1 (2024): 3043-3047. 14. Kalyagin, A.N. Meditsinskaya ekspertiza bolьnыx s sistemnoy krasnoy volchankoy [Tekst] / A.N. Kalyagin, T.I. Zlobina, O.V. Antipova // Zamestitelь glavnogo vracha. – 2015. – №7. – S.36-46. 15. Kachestvo jizni u bolьnыx sistemnoy krasnoy volchankoy [Tekst] / Ye.A. Aseyeva, V.N. Amirdjanova, T.A. Lisitsыna, M.V. Zavalьskaya // Nauch.- praktich. revmatol. – 2013. – № 51(3). –S. 324–331. 16. Klyukvina, N.G. Problema komorbidnosti pri sistemnoy krasnoy volchanke[Tekst] / N.G. Klyukvina // RMJ. –2015. –T. 23, № 7. –S. 370- 377 17. Kopayenko, A.I. Osobennosti bioximicheskix i immunologicheskix pokazateley u patsiyentov s perednimi uveitami, assotsiirovannыmi so spondiloartritami [Tekst] / A.I. Kopayenko, N.V. Ivanova // Rossiyskaya detskaya oftalьmologiya. –2015. – № 1. – S. 46-50. 18. Nasonov, Ye.L. Progress revmatologii v nachale XXI veka [Tekst] / Ye.L. Nasonov // Sovremennaya revmatologiya. –2014. –№ 3. –S. 4-8.