Биология ва тиббиёт муаммолари 2025 №5 (165)


Тема статьи

2-ТИП АЛЬВЕОЛОЦИТЛАРНИНГ ГИСТОКИМЁВИЙ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ (325-328)

Авторы

Юлдашева Нилуфар Бахтияровна, Блинова Софья Анатольевна

Учреждение

Самарқанд давлат тиббиёт университети, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд ш.

Аннотация

Тадқиқотнинг мақсади: қуёнлар ўпка туғилишдан кейинги онтогенез даврида 2-тип альвеолоцитлардаги янги морфофункционал хусусиятларини аниқлаш. Тадқиқот материали сифатида 1 кунлик муддатдан 180 кунлик муддатгача бўлган қуёнларнинг ўпка олинган намуналар фойдаланилган. Тадқиқот давомида қўйидаги гистологик усуллар қўлланилган: гематоксилин ва эозин билан бўялган, Ван-Гизон усули билан бўялган, Фут усулида импрегнация қилинган. Янги музлатилган кесмалар гистохимиявий текшириш ёрдамида Гомори усулида ишқорий фосфатазани ўрганилган. Аниқланишича, ўпка ацинуслари ҳужайраларидан фарқли равишда 2-тип альвеолоцитларда ишқорий фосфатазанинг энг юқори фаоллиги билан фарқланади. Кўпгина кузатиш муддатларида уларда ишқорий фосфатазанинг ўртача фаоллиги аниқлансада, туғилгандан кейин 7, 15 ва 30 кунларда фермент фаоллигининг ошиши қайд этилган. Шу муддатларда 2-тип альвеолоцитлардаги ишқорий фосфатаза фаоллигининг ошиши ўпка тўқимаси ацинусларининг стромасидаги компоненти, унинг аргирофиллиги ва айниқса, эластик каркасининг корреляцияси намоён бўлади.

Ключевые слова

ўпка, респиратор бўлим, 2-тип альвеолоцитлар, ишқорий фосфатаза.

Литературы

1. Блинова С.А., Хамидова Ф.М., Юлдашева Н.Б., Хотамова Г.Б. Постнатальное развитие респираторного отдела легких // Биология ва тиббиёт муаммолари журнали. - 2022, № 3 (136).-С. 141-144. 2. Килесса В.В., Жукова Н.В., Шкадова М.Г., Костюкова Е.А., Ульченко И.Г., Лутай Ю.А. Медикаментозная индукция регенерации легких при их поражении COVID-19 инфекцией // Крым терапевтлар журнали. - 2021.- №2.- С. 34-38. 3. Пруткина Е.В., Сепп А.В., Цыбиков Н.Н. Особенности синтеза матриксной металлопротеиназы-9 в легких при развитии дистресс-синдрома в эксперименте // Бюллетень ВСНЦ СО РАМН. -2013.-1 (89).- С. 121-124. 4. Пруткина Е.В., Сепп А.В., Цыбиков Н.Н. Роль Hsp-70 в патогенезе респираторного дистресс-синдрома на фоне гриппозной пневмонии // Бюллетень ВСНЦ СО РАМН. - 2013.-2 (90).- С. 71-75. 5. Ризаев Ж. А., Ахроров А. Ш., Норбутаев Ш. А. Морфологические подтипы доброкачественных опухолей слюнных желез: современные представления // Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS). – 2025. – Т. 4. – №. 4. – С. 20-29. 6. Раимкулова Д. Ф., Ризаев Ж. А., Садиков А. А. Оценка дисфункции эндотелия и окислительного стресса у спортсменов различного вида спорта //Проблемы биологии и медицины. – 2020. – Т. 5. – №. 122. – С. 109-112. 7. Capelli A, Lusuardi M., Cerutti C.G., Donner C.F. Lung alkaline phosphatase as a marker of fibrosis in chronic interstitial disorders // Am J Respir Crit Care Med. 1997.-155(1)-249-53. 8. Blinova S.A., Oripov F.S., Khotamova G.B., Yuldasheva N.B. Morphofunctional changes in the respiratory lung during postnatal development // Journal of environmental health research.-2022.-V.1, №1.- Р.3-6. 9. Guillot L, Nathan N, Tabary O, Thouvenin G, Le Rouzic P, Corvol H, Amselem S, Clement A. Alveolar epithelial cells: master regulators of lung homeostasis. Int J Biochem Cell Biol. 2013.- 45(11):2568-73. 10. Parimon T, Yao C, Stripp BR, Noble PW, Chen P. Alveolar Epithelial Type II Cells as Drivers of Lung Fibrosis in Idiopathic Pulmonary Fibrosis. Int J Mol Sci. 2020 Mar 25; 21(7):2269. 11. Rizaev J. A., Khazratov A. I., Iordanishvili A. K. Morphofunctional characteristics of the mucous membrane of the masticatory apparatus in experimental carcinogenesis //Russian Journal of Dentistry. – 2021. – Т. 25. – №. 3. – С. 225-231. 12. Rizaev E. A. et al. Optimization of guided bone regeneration in conditions of jaw bone atrophy //Applied Information Aspects of Medicine (Prikladnye informacionnye aspekty mediciny). – 2022. – Т. 25. – №. 4. – С. 4-8. 13. Ruaro B, Salton F, Braga L, Wade B, Confalonieri P, Volpe MC, Baratella E, Maiocchi S, Confalonieri M. The History and Mystery of Alveolar Epithelial Type II Cells: Focus on Their Physiologic and Pathologic Role in Lung. Int J Mol Sci. 2021 Mar 4; 22(5):2566. 14. Yao C, Guan X, Carraro G, Parimon T, Liu X, Huang G, Mulay A, Soukiasian HJ, David G, Weigt SS, Belperio JA, Chen P, Jiang D, Noble PW, Stripp BR. Senescence of Alveolar Type 2 Cells Drives Progressive Pulmonary Fibrosis. Am J Respir Crit Care Med. 2021 Mar 15; 203(6):707-717