Биология ва тиббиёт муаммолари 2025, №4 (163)
Тема статьи
ҚАНДЛИ ДИАБЕТДА ЙИРИНГЛИ-ЯЛЛИҒЛАНИШ АСОРАТЛАРИНИ ПАТОГЕНЕТИК ДАВОЛАШНИНГ АСОСИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ (11-14)
Авторы
Абдуллаев Сайфулла Абдуллаевич
Учреждение
Самарқанд давлат тиббиëт университети, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд ш.
Аннотация
Мақолада қандли диабет билан хасталанган беморларда учрайдиган юмшоқ тўқималарнинг йирингли-яллиғланиш асоратларини комплекс даволаш масалалари муҳокама қилинган. Тадқиқотда асосий эътибор L-лизин эсцинат препаратини қўллаш самарадорлигини аниқлашга қаратилган. Ушбу мақсадда Самарқанд Тиббиёт Университети 1-сонли кўп тармоқли клиникасида қандли диабетнинг оғир асоратлари билан келган 42 нафар беморда клиник кузатувлар ўтказилди. Кузатувлар давомида юмшоқ тўқималардаги йирингли-некротик жараёнлар, айниқса некротик фассиитлар, беморларда шошилинч жарроҳлик аралашувлари ва комплекс дори-дармон воситаларини талаб қилувчи оғир клиник ҳолатлар сифатида намоён бўлган. L-лизин эсцинат микроциркуляцияни яхшилаш, қоннинг реологик хусусиятларини тиклаш, гипоксия ва ацидоз ҳолатларини бартараф этишда юқори самара кўрсатди. Препарат қўлланган гуруҳда яра битиш муддати тезлашгани, яллиғланиш белгилари қисқаргани ва беморларнинг умумий аҳволи яхшилангани кузатилди. Тадқиқот натижалари L-лизин эсцинатни қандли диабетнинг йирингли асоратларини даволашдаги комплекс терапия таркибига киритиш клиник амалиётда муҳим аҳамият касб этишини кўрсатди.
Ключевые слова
Қандли диабет, йирингли-яллиғланиш, фасциитлар, L-лизин эсцинат.
Литературы
1. Jo‘raqulov Q.Q., Mamatqulov M.M. Endokrin kasalliklar – Toshkent: “Ibn Sino”, 2015. – 452 b. 2. Rasulov S.R., To‘xtayev B.B. Jarrohlik kasalliklari – Toshkent: “Ibn Sino”, 2016. – 624 b. 3. Nazarov Q.N., Rahimov A.A. Ichki kasalliklar propedevtikasi – Toshkent: “Ibn Sino”, 2017. – 498 b. 4. Toshpulatov R.R. Qandli diabetda jarrohlik infektsiyalari va ularni davolash prinsiplari, Ilmiy-amaliy maqola, Tibbiyotda innovatsiyalar, 2021, №2(4), 45–48 b. 5. Karimova Z.B. Qandli diabet va uning davolashida mahalliy vositalarning o‘rni, Maqola, Tibbiyotda dolzarb muammolar, 2022, №3(6), 58–60 b. 6. Медведев А.Л., Шестакова М.В., Дедов И.И. Сахарный диабет: Руководство для врачей. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2021. – 832 с. 7. Гриневич Е.Д., Савельев В.С. Гнойная хирургия: Учебник для ВУЗов. – М.: МЕДпресс-информ, 2020. – 496 с. 8. Чиссов В.И., Мартынов А.И. Фармакотерапия внутренних болезней. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2018. – 704 с. 9. Соловьёв С.Л., Ревин В.В. Особенности лечения гнойно-некротических осложнений у больных сахарным диабетом, Журнал Хирургия, 2021, №10, с. 35–39. 10. Трунов А.Ю., Гуляев Д.В. L-лизин эсцинат в комплексной терапии воспалительных процессов, Журнал Клиническая фармакология и терапия, 2020, №2, с. 27–30. 11. Арутюнов Г.П., Корнев А.Н. Микроциркуляция при сахарном диабете и пути её коррекции, Журнал Сахарный диабет, 2019, №4, с. 12–16. 12. Российские клинические рекомендации по лечению диабетической стопы (2022 г.) 13. Аваков В.Е. Применение L-лизина эсцината у пациентов с черепно-мозговой травмой и острым ишемическим инсультом / В.Е. Аваков, Т.М. Исомов, Р.М. Саипов, Б.З. Турсун // Укр. мед. часопис. – 2015. – № 3-4. – С. 56-58. 14. Кубаев А. С. Оптимизация диагностики и лечения верхней микрогнатии с учетом морфофункциональных изменений средней зоны лица //Научные исследования. – 2020. – №. 3 (34). – С. 33-36. 15. Кубаев А. С., Абдукадыров А. А., Юсупов Ш. Ш. Особенности риномаксилярного комплекса у взрослых больных с верхней микрогнатией //Здобутки клінічної i експериментальної медицини. – 2013. – №. 2. – С. 117-119. 16. Кубаев А. С., Валиева Ф. С. Морфо-функциональное состояние полости носа у больных при верхней микрогнатии //Современные достижения стоматологии. – 2018. – С. 66-66. 17. Ризаев Ж. А., Абдуллаев А. С., Кубаев А. С. Перспективы лечения невритов в комплексе с этилметилгидроксипиридина сукцинат и комбилипен //Современная медицина: новые подходы и актуальные исследования. – 2022. – С. 20-24. 18. Ризаев Ж. А., Кубаев А. С., Абдукадиров А. А. Состояние риномаксиллярного комплекса и его анатомо-функциональных изменений у взрослых больных с верхней микрогнатией //Журнал теоретической и клинической медицины. – 2020. – №. 3. – С. 162-165. 19. Ризаев Ж. А., Ризаев Э. А., Кубаев А. С. Роль иммунной системы ротовой полости при инфицировании пациентов коронавирусом SARS-COV-2 //Здоровье, демография, экология финно-угорских народов. – 2020. – №. 3. – С. 67-69. 20. Ризаев Ж. А., Кубаев А. С., Лим Т. В. Влияние хронического гастродуоденита на гигиеническое состояние полости рта при стоматите и гингивите у больных //Confrencea. – 2025. – Т. 1. – С. 39-40. 21.Гафуров Б.Г. Эффективность противоотечного препарата L-лизина эсцината при церебральном инсульте / Б.Г. Гафуров 22. Lilly, D.M., & McInnes, J.P. (2014). Diabetes Mellitus: Pathophysiology, Diagnosis, and Treatment. New York: Springer Science & Business Media. 23. Mellitus, D., & Diabetes, T. (2018). Diabetes and Infectious Complications. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 103(4), 1125-1132. 24. Boulton, A.J.M., & Vileikyte, L. (2000). The Pathogenesis of Diabetic Foot Ulcers. The Lancet, 355(9206), 1171-1176. 25. Chaudhary, S., & Patel, N. (2017). Microcirculatory Disturbances in Diabetic Foot Infections: Therapeutic Approaches. Diabetic Foot & Ankle, 8(1), 134-142. 26. Kumar, V., & Abbas, A.K. (2015). Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. Elsevier. 27. Sobel, J.D., & Kauffman, C.A. (2013). Fungal Infections in Diabetic Patients: Diagnosis and Treatment. Current Opinion in Infectious Diseases, 26(2), 170-175. 28. Boulton, A.J.M., & Armstrong, D.G. (2009). The Diabetic Foot. Lancet, 366(9498), 1719-1727. 29. Sharma, A., & Sharma, S. (2020). Role of L-lysine Escinate in the Treatment of Diabetic Foot Infections. International Journal of Diabetes in Developing Countries, 40(2), 160-168.