PBIM (136) № 3 2022


Subject of the article

ГИПЕРТОНИЯ КАСАЛЛИГИ ҚАНДЛИ ДИАБЕТ БИЛАН БИРГА КЕЧГАНДА ПОДОЦИТЛАР ДИСФУНКЦИЯСИ ВА НЕФРОНДАГИ СТРУКТУР ФУНКЦИОНАЛ ЎЗГАРИШЛАР (211-216)

Authors

Ахмедова Нилуфар Шариповна, Сулаймонова Гулноза Тўлқинжановна

Institution

Бухоро давлат тиббиёт институти, Ўзбекистон Республикаси, Бухоро ш.

Abstract

Охирги 10 йилликда коморбидлик тўғрисида сўз юритилганда ички касалликлар йўналишида энг кўп муҳокама этилаётган соҳа кардиоренал континиуми ҳисобланади. Юрак қон-томир касалликлари, семизлик, II тип қандли диабет, буйрак дисфункциясидан иборат хасталиклар тобора кўпайиб XXI асрнинг пандемиясига айланиб бормоқда. Бунда сўнгги йилларда буйрак дисфункциясини асосий сабаби унинг бирламчи хасталиклари эмас, балки гипертония касаллиги (ГК) яъни эссенциал артериал гипертензия (АГ) ва қандли диабет ҳисобланади.

Key words

қандли диабет, артериал гипертензия, подоцит, нефропатия, коморбидлик.

Literature

1. Akhmedova N.Sh. Current Approaches to early diagnostics of chronic kidney disease and evaluated risk factors //European Science review – 2019, № 3-4, 76-79 2. Akhmedova N.Sh. The importance of proteinuriya as a predictor of diagnosis and a risk factor for the development of chronic kidney disease //European Sciences review 2018, 7-8, 84. 3. Akhmedova N.Sh., Khamdamov I.I. Overweight as a risk factor chronic kidney disease and its modern approach to early diagnosis // International Scientific and Practical CONFERENCE Trends in Science and Technology. Warsaw, Poland, 2018. – vol 3.- P 34-36. 4. Boltayev K.J., Naimova Sh.A. Risk factors of kidney damage at patients with rheumatoid arthritis // WJPR (World Journal of Pharmaceutical Research). – 2019. Vol 8. Issue 13. – P. 229 – 235. 5. Coresh J., Selvin E., Stevens L., Manzi J. at al. Prevalence of chronic kidney disease in the United States//JAMA 2007; 298(17): 2038–2047. 6. Crowe E., Halpin D., Stevens P. NICE guideline: Early identification and management of chronic kidney disease // Brit. Med. J. 2008. V. 337. – P. 1136–1145. 7. Eckardt K.U., Coresh J., Devuyst O., Johnson R.J., Kottgen A., Levey A.S., Levin A: Evolving importance of kidney disease: from subspecialty to global health burden // Lancet 2013, 382: р. 158–169. 8. Gansevoort R.T., Correa-Rotter R., Hemmelgarn B.R., Jafar T.H., Heerspink H.J., Mann J.F., Matsushita K., Wen C.P.: Chronic kidney disease and cardiovascular risk: Epidemiology, mechanisms, and prevention // Lancet 2013, р. 339–352. 9. J Rizaev, A Kubaev Preoperative mistakes in the surgical treatment of upper retro micrognatia // International Journal of Pharmaceutical Research 12 (1), 1208-1212 10. Ж. Ризаев, Г.А. Гафуров Влияние общесоматической патологии на стоматологическое здоровье // Пародонтология 22 (1), 11-14 11. Ж.А. Ризаев, У.Ю. Мусаев Влияние условий внешней среды на степень пораженности населения стоматологическими заболеваниями // Врач-аспирант, 885-889 12. Naimova Sh.A. Features Of Kidney Damage at Patients with Ankylosing Spondiloarthritis// Texas Journal of Medical Science (TJMS). – 2021. Vol.3. –P. 18-22. 13. Mills K.T., Xu Y., Zhang W., Bundy J.D., Chen C.S., Kelly T.N., Chen J., He J.: A systematic analysis of worldwide population-based data on the global burden of chronic kidney disease in 2010 // Kidney Int – 2015. – Vol. 88 – P. 950–957. 14. Naimova Sh.A. Principles of early diagnosis of kidney damage in patients of rheumatoid arthritis and ankylosing Spondiloarthritis// British Medical Journal – 2021. April. Volume 1. Issue 1. – P. 5-11. 15. Noordzij M., Leffondre K., van Stralen K.J., Zoccali C., Dekker F.W., Jager K.J.: When do we need competing risks methods for survival analysis in nephrology? // Nephrol Dial Transplant. – 2013, 28 – P. 2670–2677. 16. Toussaint N. Screening for early chronic kidney disease CARI (Caring for Australasians with Renal Impairment) National Recommen-dations // Kidney Health. – 2012. – P. 1–32. 17. Наимова Ш.А., Сулаймонова Г.Т. Тизимли люпус эритематоз касаллигида ҳаёт сифатини баҳолашининг ўзига хослиги // Биология ва тиббиёт муаммолари. – 2020. №6 (124). –Б. 91-94. 18. Vassalotti J.A., Li S., Chen S-C. et al. Screening populations at increased risk of CKD: the Kidney Early Evaluation Program (KEEP) and the public health problem // American Journal of Kidney Diseases. – 2009. – N. 53. – P. 107–114. 19. Boltayev K.J. Comparative Indicators of Iron Metabolism and Hematopoietic Trace Elements in Healthy Individuals, Depending on Gender and Place of Residence // American Journal of Medicine and Medical Sciences. – 2020. - № 10 (11). – P. 848-851. 20. Boltayev K.J. Characteristic of hemopoetic microelemental status in conditionally healthy elderly men and women depending on the age range// International Journal of Current Research and Review. Vol 13 Issue 02 January 2021 -P.113-117 21. Ахмедова Н.Ш., Болтаев К.Ж., Сулаймонова Г.Т., Наимова Ш.А. Распространенность, факторы риска и организация медицинской помощи при хронических болезнях почек// Биология и инте-гративная медицина – 2020. № 5 (45). – P. 60-75. 22. Ахмедова Н.Ш., Шаджанова Н.С. Сурункали буйрак касалликлари эрта ташхисотида амбулатор шароитда микроальбуминурия аниқлашнинг аҳамияти //Новый день в медицине - Тиббиётда янги кун 2018, 3 (23),142-146. 23. Вялкова А.А., Лебедева Е.Н. и соавт. Клинико-патоге-нетические аспекты повреждения почек при ожирении // Нефрология, 2014, Т. 18, № 3. – С. 24–33. 24. Даминова К.М. Генотипические особенности нефропатии при сахарном диабете 2 типа и метаболическом синдроме / Дис. на соиск. учен. степ. канд. мед. Наук. Ташкент, 2011. – 149 с. 25. Камилова Д.Н. Социально гигиеническое исследование инвалидизации населения города Ташкента по причине нефро-логических заболеваний /Дис. на соиск. учен. степ. канд. мед. Наук. Ташкент, 2011. 152 с. 26. Naimova Sh.A., Aliaxunova M.Y. Features of kidney damage at patients with rheumatoid arthritis// New day in medicine. – 2020. - № 2 (30). – P. 47- 49. 27.Кобалава Ж.Д., Виллевальде С.В., Боровкова Н.Ю. и др. соавт. Распространенность маркеров хронической болезни почек у пациентов с артериальной гипертонией: результаты эпидемио-логического исследования ХРОНОГРАФ // Кардиология, 2017, 57(10) – С. 39–44. 28. Наимова Ш.А. Функциональное состояние почек у больных ревматоидным артритом, анкилозирующим спондилоартритом и их реабилитация// Новый день в медицине. – 2021. № 2 (34). – С 316- 324. 29. Shadjanova N.S. Features of hemostasis in rheumatoid arthritis patients with ischemic heart disease//International Engineering Journal for Research & Development – 2022. Volume 7. Issue 1 – P. 1-5. 30. Смирнов А.В., Добронравов В.А., Каюков И.Г и др. Хроническая болезнь почек: основные принципы скрининга, диагнос-тики, профилактики и подходы к лечению. Национальные рекомен-дации // Нефрология. 2012, № 1. – С. 89–115. 31. Наимова Ш.А., Умурова Н.М. Ревматологик касалликларда ренал коморбидлик//Доктор ахборотномаси – 2020. № 3.1 (96). –Б. 136-139. 32. Смирнов А.В., Румянцев А.Ш. XXI век – время интегративной нефрологии // Нефрология, 2015, Т. 19, № 2 – С. 22–26. 33. Sulaymanova G. T., Amonov M. K. Regional Causes of Iron Deficiency Anemia, Pathogenesis And Use Of Antianemic Drugs // The American Journal of Medical Sciences and Pharmaceutical Research (ISSN – 2689-1026) – 2021. April 30 – P. 165-170. 34. Шаджанова Н.С., Саркисова Л.В., Сафоева Д.Х. Причины преждевременных роды и пути их предупреждение// Журнал "Новый день в медицины". - 2019. - № 3. – C. 289- 292. 35. Шаджанова Н.С., Эгамова С.Қ. Факторы риска острого инфаркта миокарда у больных молодого и среднего возраста// Журнал "Новый день в медицины". – 2019. - № 2 (109). - С. 330 – 334. 36. Шилов Е.М. Хроническая болезнь почек и нефропро-тективная терапия // Метод. руков. для врачей. М., 2012. – С. 1-70.