Биология ва тиббиёт муаммолари 2024 №1 (151)


Subject of the article

ЭРТА ЁШДАГИ БОЛАЛАРДА ОҒИР КУЙИШ ШОКИНИ ДАВОЛАШНИНГ ЗАМОНАВИЙ МОДЕЛИ (247-256)

Authors

Хакимов Эркин Абдихалилович, Ҳакимова Нодира Абдихалиловна, Ҳайитов Улугбек Хужақулович, Абдухалилов Мирзиё Эркинович, Ярматов Комил Эркинович, Жонузоқов Тўлқин Қаршиевич, Ўралов Бобомурод Баходирович

Institution

1-Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Самарқанд филиали, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд ш.; 2-Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий марказининг Сурхондарё филиали, Ўзбекистон Республикаси, Термез ш.; 3-Самарқанд давлат тиббиёт университети, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд ш.

Abstract

Эрта ёшдаги болаларда куйиш жароҳатлари кузатилиши дунёда аҳолисининг яшаш тарзи паст бўлган камбағаллик ривожланган давлатларда кўпроқ учрайди. Мақсад: Эрта ёшдаги болаларда куйиш касаллигининг ўткир даври, оғир куйиш шокининг комплекс давосини такомиллаштириш. Материал ва усуллар: РШТЁИМнинг Самарқанд филиали комбустиология бўлимида 2010-2022 йилларда оғир куйиш жароҳатлари билан даволанган эрта ёшдаги 320 нафар болалар 2 гуруҳга ажратилиб шокга қарши даво натижалари ўрганилди. Асосий гуруҳдаги 215 (67,1%) оғир куйиш жароҳати бўлган болаларда куйиш касаллигининг ўткир даврининг этиопато-генези асосида индивидуал инфузион терапия, эрта нутритив озиқлантириш қўлланилди. Назорат гуруҳдаги 105 (32,9%) куйган болаларда анъанавий шокга қарши даволаш усуллари ўтказилган. Беморлар ёши 6 ойликдан 3 ёш-гача бўлиб, ўртача 1,2±2,0 ёшни ташкил этди. Натижалар: Шок даврида ўлим кўрсатгичи назорат гуруҳида 7,6% ташкил қилган бўлса, асосий гуруҳда бу кўрсатгич 4,7% га пасайтиришга эришилди. Тўлақонли шокга қарши олиб борилган комплексли интенсив даволаш эрта энтрал озиқлантириш, асосий гуруҳ беморларида шок даврининг давомилиги 36-42 соатда клиник манзарасида мўтадиллашуви ва лабаратор кўрсатгичлар билан ўз тасдиғини топган бўлса, назорат гуруҳида эса 48-54 соатгача шок ҳолати давом этганини кўриш мумкин. Ин-тенсив даволаш реанимация бўлимида ётоқ кунлари назорат гуруҳи беморларида 13,41±8,11 кунни, асосий гуруҳ беморларида эса 11,41±6,21 кунга камайтиришга эришилди. Хулоса: Таҳлил натижаларига кўра оғир куйиш травмаси олган эрта ёшдаги болаларни наркотик аналъгетиклар асосида оғриқсизлантириш билан ижобий на-тижаларга эришилди. Бошланғич инфузион терапия умумий куйиш майдони 20% дан кўп бўлган ҳолларда болани физологик эҳтиёжни 50% кристалоид эритмалар+энтерал озиқлантириш, 35% тузсиз эритмалар, 15% каллоид эритмалар 5% альбумин + янги музлатилган зардоб юбориш, гиповолемик ҳолатни эрта бартараф этишда аҳамиятли эканлиги исботланди. Тўлақонли комплекс интенсив инфузион терапия, инфекцион асоратларга қарши муҳим даволаш усули сифатида қараш тадқиқотлар таҳлилида аниқланди. Эрта нутритив озиқлантириш усули ҳам инфузион терапия ва антибактериал даволаш сингари муҳимлиги билан ифодаланди.

Key words

Эрта ёшдаги болалар, оғир куйиш шоки, интенсив инфузион терапия, токсемия септикотоксемия.

Literature

1. Алексеев А.А., Т.А. Ушакова Ожоговый шок: проблемы остаются. Сборник научных трудов: IV съезд комбустиологов России, Москва, 13-16 окт. 2013 г./ ФГБУ Институт хирургии имени А.В. Вишневского Министерство Здравоохранения РФ; редкол.: А.А. Алексеев, С.В. Попов.-Москва, 2013. 40 с. 2. Бочаров Р.В. Взаимосвязь между дисфункцией системы гемостаза, тяжестью ожогового шока и развитием синдрома полиорганной недостаточности у детей. / Р.В. Бочаров, А.Л. Солнышко, Е.Г. Рипп // Вестник анестезиологии и реаниматологии. – 2010. – Т. 7, №1. – стр.16-20. 3. Вазина И.Р., Бугров С.Н. Основные причины смерти обожженных в восьмидесятые и девяно-стые годы двадцатого века. // Межд. конф. посв. 70-летию НИИСП им. И. И. Джанелидзе "Актуальные проблемы термической травмы": Тез. докл. – СПб, 2002. – С. 40–1. 4. Глуткин А.В., Ковальчук В.И. Термический ожог кожи у детей раннего возраста (Опыт эксперимента и клиники.). Гродно, ГрГМУ, 2016. – 180 с. 5. Азовский Д. К. [и др.]. Эффективность обезболивания на догоспитальном этапе у детей с тяжелой термической травмой // Вестник анестезиологии и реаниматологии. 2016. № 3 (13). C. 3–8. 6. Азовский Д. К., Лекманов А. У., Пилютик С. Ф. Применение селективного β1-блокатора атенолола у детей с тяжелой ожоговой травмой // Российский вестник детской хирургии, анестезиологии и реаниматологии. 2016. № 3 (6). C. 73–80. 7. Лекманов А. У., Азовский Д. К., Пилютик С. Ф. Пути снижения инфузионной нагрузки у детей с обширными ожогами в первые 24 часа после повреждения // Вестник анестезиологии и реаниматологии. 2016. № 4 (13). C. 30–36. 8. Плавунов Н. Ф. Алгоритмы оказания скорой и неотложной медицинской помощи больным и пострадавшим бригадами службы скорой медицинской помощи города Москвы / Н. Ф. Плавунов, под ред. С. Ф. Багненко, 3-е изд., Москва: Департамент здравоохранения города Москвы, 2013. С. 232. 9. Arikan A. A. [et al.]. Fluid overload is associated with impaired oxygenation and morbidity in critically ill children // Pediatric Critical Care Medicine. 2012. № 3 (13). P. 253–258. 10. Arlati S. [et al.]. Decreased fluid volume to reduce organ damage: A new approach to burn shock resuscitation? A preliminary study // Resuscitation. 2007. № 3 (72). P. 71–378. 11. Bronicki R. A., Taylor M., Baden H. Critical Heart Failure and Shock. // Pediatric critical care medicine: a journal of the Society of Critical Care Medicine and the World Federation of Pediatric Intensive and Critical Care Societies. 2016. № 8 Suppl. 1 (17). P. S 124–30. 12. Bull J. P., Fisher A. J. A study of mortality in a burn’s unit: a revised estimate // Annals of Surgery. 1954. № 3 (139). P. 269–74. 13. Caruso D. M. Monitoring End Points of Burn Resuscitation Burn Resuscitation End Points Burn Shock End points of resuscitation // Critical Care Clinics. 2016. № 4 (32). P. 525–537. 14. Carvajal H. F. Fluid resuscitation of pediatric burn victims: a critical appraisal // Pediatric Nephrology. 1994. № 3 (8). P. 357–366. 15. Cecconi M. [et al.]. Consensus on circulatory shock and hemodynamic monitoring. Task force of the European Society of Intensive Care Medicine // Intensive Care Medicine. 2014. № 12 (40). P. 1795–1815. 16. Celis M. [et al.]. Body composition changes with time in pediatric burn patients. // The Journal of trauma. 2006. № 5 (60). P. 968–971. 17. Fein J. A., Zempsky W. T., Cravero J. P. Relief of pain and anxiety in pediatric patients in emergency medical systems. // Pediatrics. 2012. № 5 (130). P. 1391–1405. 18. Garra G. [et al.]. The Wong-Baker pain FACES scale measures pain, not fear. // Pediatric emergency care. 2013. № 1 (29). P. 17–20. 19. Greenhalgh D. G. Burn Resuscitation // Journal of Burn Care & Research. 2007. № 4 (28). P. 555–565. 20. Hazle M. A. [et al.]. Fluid Overload in Infants Following Congenital Heart Surgery // Pediatr. Crit. Care Med. 2013. № 1 (14). P. 44–49.