Биология ва тиббиёт муаммолари 2025, №2 (159)
Subject of the article
ОИВ ИНФЕКЦИЯЛИ БОЛАЛАРДАГИ ЎТКИР ДИАРЕЯЛАРДА ЛИПИД СПЕКТРИ КЎРСАТКИЧЛАРИ (116-118)
Authors
Муминова Махбуба Тешаевна
Institution
Тошкент тиббиёт академияси, Ўзбекистон Республикаси, Тошкент ш.
Abstract
ОИВ инфекциясидан келиб чиққан ўткир диарея билан оғриган болаларда липид спектрининг сезиларли аномалиялари аниқланган. Тадқиқот натижалари шуни кўрсатдики, бу болаларда умумий холестерин ва паст зичликдаги липопротеинлар (LDL) даражаси сезиларли даражада пасайган, атероген индекс эса сезиларли даражада ошган. ОИВ инфекцияси натижасида ўткир диарея кузатилади, шу сабабли организм ёғлар ва липидларни тўлиқ ўзлаштирмайди. Бу жигарда липид синтезининг бузилишига, иммунитетнинг заифлашишига ва метаболик жараёнларнинг бузилишига олиб келди. Хусусан, HDL даражасининг пасайиши атероген индекснинг ошишига олиб келди. ОИВ билан касалланган болаларда липид спектридаги ўзгаришлар нафақат вируснинг ўзи ва ўткир яллиғланиш билан, балки узоқ муддатли антиретровирус терапия билан ҳам боғлиқ бўлган жиддий клиник муаммодир.
Key words
ОИВ инфекцияси, болалар, ўткир диарея, липид спектри.
Literature
1. Власенко В. Л. ВИЧ-инфекция: Современные методы диагностики и терапии. — СПб.: Невский Диалект, 2017. 2. Косенков А. И. ВИЧ и СПИД: Профилактика и лечение. — Екатеринбург: Уральский университет, 2018. American Academy of Pediatrics HIV Medicine: Guidelines for the Use of Antiretroviral Agents in Pediatric HIV Infection. (2020). 3. Augustemak de Lima, L.R.; Petroski, E.L.; Moreno, Y.M.; Silva, D.A.; Trindade, E.B.; Carvalho, A.P.; Back, I.D. Dyslipidemia, chronic inflammation, and subclinical atherosclerosis in children and adolescents infected with HIV: The PositHIVe Health Study. PLoS ONE 2018, 13, e0190785. 4. Centers for Disease Control and Prevention Guidelines for the Use of Antiretroviral Agents in Pediatric HIV In-fection. (2019). 5. Feingold, K. R., & Grunfeld, C. (2000). Infection and Inflammation-Induced Proatherogenic Changes of Lipids and Lipoproteins. The Journal of Infectious Diseases, 181(Supplement_3), S462–S472. 6. Kotloff, K.L., Nataro, J.P., Blackwelder, W.C., et al. Diarrhoeal disease and subsequent risk of death in infants and children residing in low-income and middle-income countries: analysis of the GEMS case-control study and 12-month GEMS-1A follow-on study. The Lancet Global Health, 2019. 7. Riddler, S. A., Smit, E., Cole, S. R., Li, R., Chmiel, J. S., Dobs, A., & Palella, F. (2003). Impact of HIV infection and HAART on serum lipids in men. JAMA, 289(22), 2978–2982. 8. Tremeschin, M.H., Sartorelli, D.S., Cervi, M.C., et al. Nutritional assessment and lipid profile in HIV-infected children and adolescents receiving protease inhibitors. Revista da Sociedade Brasileira de Medicina Tropical, 2010. 9. Walker, S., et al. Dyslipidemia in HIV-infected chil-dren: potential complications and management strategies. AIDS, 26(14), 1751–1758. (2012).