Biomeditsina va amaliyot jurnali, 2022 №3


Subject of the article

CHANGES IN THE ENDOCRINE CELLS OF THE EPITHELIUM OF THE SMALL INTESTINE MUCOSA IN THE POST-REPRODUCTION PERIOD (230-236)

Authors

ХОЛХУЖАЕВ Фаррух Иркинович, ОРИПОВ Фирдавс Суръатович

Institution

Samarqand davlat Tibbiyot universiteti

Abstract

Илмий адабиётларда ичак шиллиқ пардаси эндокрин хужайраларининг хар хил таъсуротларга жавобан реактив ўзгаришлари ҳақида маълумотлар мавжуд, ва бугунги кунда ўрганилмаган муаммолар мавжуд бўлиб, ингичка ичак шиллиқ пардаси эпителийсининг эндокрин хужайраларининг пострепродукцион шароитдаги реактив ўзгаришлари шулар қаторига киради. Биз экспериментал хайвонлар ингичка ичаги шиллиқ пардаси эпителийсининг эндокрин хужайралари ультраструктуравий ўзгаришларини ўргандик. Пострепродукцион даврда эстрогеннинг етишмовчилиги натижасида EС-хужайраларда ўзгаришлар кузатилди. Ўзгаришлар хужайра синтез аппарати органеллаларида (секретор доначалар, Гольджи комплекси, грануляр эндоплазматик тўр ва митохондрия) аниқланди. Ушбу ўзгаришлар хужайраларнинг функционал фаоллигининг ошишидан дарак беради. EG ва S хужайраларда сезиларли ўзгаришлар кузатилмади.

Key words

ингичка ичак, эндокрин хужайралар, пострепродукцион давр, кальций, экспериментал хайвонлар.

Literature

1. Баринов Э. Ф., Сулаева О. Н. Роль серотонина в физиологии и патологии желудочно- кишечного тракта //Рос. журн. гастроэнтерол гепатол колопроктол. – 2012. – Т. 21. – №. 2. – С. 4-13. 2. Бойкузиев Х.Х., Орипова А.Ф., Ибрагимов Д. Морфология эндокринных клеток дна желудка у кроликов при экспериментальном голодании //Проблемы биологии и медицины. – 2016. - № 4.- С. 164-165. 3. Вылегжанина Т. А. Диффузная эндокринная система (APUD-система). – 2008. 4. Дехканов Т.Д., Бойкузиев Х.Х., Орипов Ф.С. и др. Морфологические основы местной эндокринной регуляции внутренних органов //Проблемы биологии и медицины. – 2016. - № 4.- С. 39-40. 5. Дехканов Т.Д., Орипов Ф.С. Морфо-функциональная характеристика гистогенетически родственных структур — продуцентов моноаминов в составе местного регуляторного аппарата большого сосочка двенадцатиперстной кишки // Гены & Клетки, том XVI, № 1, 2021 С. 22-25 6. Дехканов Т.Д., Рахмонов З.М., Дехканова Н.Т. Морфология апудоцитов и некоторые вопросы патогенеза экспериментальных апудопатий //Вестник врача, 2014. № 3. - С. 91- 93. 7. Зуфаров К. А., Юлдашев А. Ю. Тонкая кишка //В: Руководство по гистологии. Спец. Лит, СПб. – 2002. – С. 115-140. 8. Иванова В. Ф. Регенерация эндокринной гастроэнтеропанкреатической системы при экспериментальной и клинической патологии: становление концепции и современные проблемы //Морфология. – 2013. – Т. 144. – №. 6. – С. 073-084. 9. Кветная Т. В., Князькин И. В., Кветной И. М. Мелатонин-нейроиммуноэндокринный маркер возрастной патологии. – ДЕАН, 2005. 10. Кветной И.М. Диффузионная нейроиммуноэндокринная система //И.М. Кветной, В.В. Южаков // В кн.: Руководство по гистологии. – Т. 1. – СПб.:Специальная литература, 2011. – С. 728-751. 11. Мирзаева С.С., Орипова А.Ф., Орипов Ф.С. Илк постнатал онтогенез даврда қуён ингичка ичак эндокрин хужайраларининг морфологик хусусиятлари //Биология ва тиббиёт муаммолари №5 (130) 2021 С. 183-187. 12. Орипов Ф.С. Морфология эндокриноцитов тощей кишки крольчат в период раннего постнатального онтогенеза при различных способах гистологической обработки материала в норме и в эксперименте //Вестник врача. - 2011. - № 3. - С. 92-94. 13. Пальцев М. А., Кветной И. М. Руководство по нейроиммуноэндокринологии. – 2014. 14. Чуркова М. Л. и др. EC-клетки эпителия слизистой оболочки ободочной кишки при голодании и рационе с избытком жиров //Медицинский академический журнал. – 2016. – Т. 16. – №. 4. – С. 78-79. 15. Чуркова М. Л. Реакция эндокриноцитов эпителия слизистой оболочки кишки крыс на введение мелатонина //Морфология. – 2019. – Т. 156. – №. 4. – С. 62-66. 16. Yuldashev Zhovlon, Abdukhalilov Majid, Rakhimov Nodir, Enikeeva Zulfiya, Ibragimov Shavkat. Study of the antitumor activity of the drug colhametin (k-2) on 2 solid tumors of mice in comparison with a number of cytostatics. // Journal of Biomedicine and Practice. 2022, vol. 7, issue 2, pp.230-235 17. Bertrand R. L. et al. A Western diet increases serotonin availability in rat small intestine //Endocrinology. – 2011. – Т. 152. – №. 1. – С. 36-47. 18. Bertrand R. L. et al. Serotonin availability in rat colon is reduced during a Western diet model of obesity //American Journal of Physiology-Gastrointestinal and Liver Physiology. – 2012. – Т. 303. – №. 3. – С. G424-G434. 19. Bertrand P. P., Bertrand R. L. Serotonin release and uptake in the gastrointestinal tract //Autonomic neuroscience. – 2010. – Т. 153. – №. 1-2. – С. 47-57. 20. Bian Z. X. et al. Combined effect of early life stress and acute stress on colonic sensory and motor responses through serotonin pathways: differences between proximal and distal colon in rats //Stress. – 2011. – Т. 14. – №. 4. – С. 448-458. 21. El-Salhy M., Umezawa K. Treatment with novel AP-1 and NF-κB inhibitors restores the colonic endocrine cells to normal levels in rats with DSS-induced colitis //International journal of molecular medicine. – 2016. – Т. 37. – №. 3. – С. 556-564. 22. Fothergill L. J. et al. Costorage of enteroendocrine hormones evaluated at the cell and subcellular levels in male mice //Endocrinology. – 2017. – Т. 158. – №. 7. – С. 2113-2123.