Biomeditsina va amaliyot jurnali, 2022 №3


Subject of the article

METHODS OF HISTOLOGICAL EXAMINATION OF DIABETES MELLITUS IN THE LUNG ENDOTHELIUM (381-385)

Authors

SOBIROVA Dildora Ravshanovna USMANOV Ravshanbek Djaxangirovich AZIZOVA Feruza Xusanovna

Institution

Toshkent tibbiyot akademiyasi

Abstract

Qandli diabetning tibbiy-ijtimoiy ahamiyati kasallikning tobora ortib borishi, shuningdek, mehnatga layoqatli yoshdagi bemorlarning hayot faoliyatini pasaytirishi va qon tomir asoratlarining rivojlanishi bilan belgilanadi. Hozirgi vaqtda qon tomir endoteliyasi ko'p vazifalarni bajaruvchi a’zo ekangili aniqlasngan. Endotelial hujayralar metabolik faol bo'lib, fiziologik sharoitda qon tomir gomeostazini saqlash uchun zarur bo'lgan parakrin, endokrin va avtokrin funksiyalarga ega. Endoteliy funksiyalariga qon tomirlarining yaxlitligi va o'tkazuvchanligini, angiogenezni, gemostazni tartibga solish kiradi. Bunday asoratlarga mikroangiopatiyalar, shu jumladan nefro-, retino- va neyropatiyalar, shuningdek, makroangiopatiyalar, shu jumladan yurak-qon tomir kasalliklari va serebrovaskulyar kasalliklar kiradi, ularning rivojlanishi uchun qandli diabetni aniqlangan xavf omilidir. Qandli diabetda angiopatiyalarning rivojlanish mexanizmi ko'p faktorli, ammo ko'pchilik tadqiqotchilar patologik reaktsiyalar majmuasini, jumladan fermentativ bo'lmagan glikozillanish, oksidlovchi stress va yallig’lanishni qo'zg’atuvchi giperglikemiya ularning paydo bo'lishi va rivojlanishining asosiy bo'g'ini hisoblanadi

Key words

qandli diabet, endotelial disfunktsiyaning rivojlanishi, angiogen funsiyalar

Literature

1. Gozhenko A.I., Kuznetsova A.S., Kuznetsova E.S., et al. Endothelial dysfunction in the pathogenesis of complications of diabetes mellitus. Message and . Endothelial dysfunction: etiology, pathogenesis and diagnostic methods // Endocrinology’. - 2017. - Vol.22. - No. 2. - pp. 171-181. [Gozhenko A.I., Kuznetsova H.S., Kuznetsova K.S. et al. Endothelial dysfunction in the pathogenesis of complications of diabetes mellitus. Message I. Endothelial dysfunction: etiology, pathogenesis and diagnostic methods. Endocrinology. 2017;22(2):171−181. (In Russian).] 2. Vasina L.V., Petrishchev N.N., Vlasov T.D. Endothelial dysfunction and its main markers // Regional blood circulation and microcirculation. - 2017. - Vol.16. - No. 1. - pp. 4-15. [Vasina L.V., Petrishchev N.N., Vlasov T.D. Markers of endothelial dysfunction. Regional blood circulation and microcirculation. 2017;16(1):4-15. (In Russian).] https://doi.org/10.24884/1682-6655-2017-16-1-4-15 3. Vasina L.V., Vlasov T.D., Petrishchev N.N. Functional heterogeneity of the endothelium (review) // Arterial hypertension. - 2017. - Vol.23. - No. 2. - pp. 88-102. [Vasina L.V., Vlasov T.D., Petrishchev N.N. Functional heterogeneity of the endothelium (review). Arterial hypertension. 2017;23(2):88-102. (In Russian).] https://doi.org/10.18705/1607-419X-2017-23- 2-88-102 4. Yu Melnikova.S., Makarova T.P. Endothelial dysfunction as a central link in the pathogenesis of chronic diseases // Kazan Medical Journal. - 2015. - Vol.96. - No. 4. - pp. 659-665. [Melnikova Yu.S., Makarova T.P.] Endothelial dysfunction as a key link in the pathogenesis of chronic diseases. Kazan Medical Journal. 2015;96(4):659-665. (In Russian).] https://doi.org/10.17750/KMJ2015-659 5. Vlasov T.D., Nesterovich I.I., Szymanski D.A. Endothelial dysfunction: from particular to general. A return to the "old paradigm"? // Regional blood circulation and microcirculation. - 2019. - Vol.18. - No.2. - pp. 19-27. [Vlasov T.D., Nesterovich I.I., Shimansky D.A. Endothelial dysfunction: from particular to general. Return to the "Old Paradigm"? Regional hemodynamics and microcirculation. 2019;18(2):19-27. ( In Russian).] https://doi.org/10.24884/1682-6655- 2019-18-2-19-27