Kardiorespirator tadqiqotlar jurnali. Maxsus son. 2022


Subject of the article

YOSHLARDA GIPERTONIYA KASALLIGI RIVOJLANISHDA PREMORBID XOLATINI XISOBGA OLGAN XOLDA KLINIK-LABORATOR-INSTRUMENTAL XUSUSIYATLARINI O'RGANISH (131-135)

Authors

Safarov J.A., Tashkenbayeva E.N., Muxiddinov A.I., Tog’ayeva B.M.

Institution

Samarqand davlat tibbiyot universiteti

Abstract

Arterial gipertenziya (AG) dunyoda keng tarqalgan kasallik bo'lib, u yurak qon-tomir kasalliklarini ko'p qismini tashkil qiladi. Arterial gipertenziya oxirgi yillarda epidemiya sifatida tarqalmoqda. Buni sababi sifatida kasallikning keltirib chikaradigan xavf omillarini ko'p tarqalganligi ko'rsatilmoqda. Kasalliknin xavf omillariga kuyidagilar kiradi: chekish semizlik, kam xarakatlilik, spirtli ichimliklar istemol kilish, stress psixik buzilishlar, xalkning bu kasallik va uning asoratlari xakida malumotlarga ega emasligi. Arterial gipertenziya kasalligida o'lim ko'rsatkichi umumiy o'lim ko'rstkichidan 2-5 marta ko'p.Kasallikning tarqalish chastotasi boshqa yurak qon-tomir kasalliklaridan 2-3 marta ko'p. «Jim va sirli o'ldiradi» atamasi arterial gipertenziya uchun xos. Chunki kasallik juda ko'p holatda klinik belgilarsiz kechib, insult va infarkt bilan asoratlanadi. Kasallik insultni, yurak etishmovchiligini, infarktni, buyrak etishmovchiligini, retinopatiya va tur parda kuchishini keltirib chikaradi. Arterial gipertenziyaning kelib chiqishida hujayra membranalari va ularning ionli nasoslarining, shuningdek arterial bosimni idora etuvchi vegetativ nerv sistemasi tuzilmalarining genetik nuqsonlari deb faraz qilinadi. Gipertoniya kasalligining patogenezini tushuntiruvchi bir necha gipotezalar taklif etilgan, ammo ularning eng asosiy va hozirgacha bahsli bo'lib qolayotgan tomoni kasallik patogenezining boshlang'ich etakchi omili, manbaiga oid masaladir.

Key words

Gipertenziya, qon bosimi, yurak qon-tomir tizimi.

Literature

1. Халилов Н. Х. и др. Особенности Течения Гипертонических Кризов И Их Осложнений В Условиях Экстренной Медицинской Помощи //CENTRAL ASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES. – 2022. – Т. 3. – №. 1. – С. 44-46. 2. Тогаева Б. и др. COVID-19 YURAK QON TOMIR KASALLIKLARI BOR BEMORLARDA KECHISHI //Журнал кардиореспираторных исследований. – 2021. – Т. 2. – №. 2. – С. 47-50. 3. Ташкенбаева Э. Н. и др. Связь тяжести хронической сердечной недостаточности от локализации острого инфаркта миокарда //Наука и современное общество: взаимодействие и развитие. – 2018. – Т. 2. – №. 1. – С. 36-38. 4. Хасанжанова Ф. О. и др. Предикторы неблагоприятного прогноза с острым инфарктом миокарда с подъемом сегмента ST в условиях экстренной медицинской помощи //Материалы IV съезда ассоциации врачей экстренной медицинской помощи Узбекистана. – 2018. – Т. 278. 5. Ташкенбаева Э. Н., Мухиддинов А. И., Тогаева Б. М. ОСОБЕННОСТИ КЛИНИЧЕСКОГО ТЕЧЕНИЯ БРОНХИАЛЬНОЙ АСТМЫ У ЛИЦ МОЛОДОГО ВОЗРАСТА //ТОМ–III. – 2019. – С. 359. 6. Зиганьшина А. В., Изимов Э. Б., Смагул Т. Т. ГИПОТЕНЗИВНАЯ ТЕРАПИЯ У БОЛЬНЫХ АРТЕРИАЛЬНОЙ ГИПЕРТОНИЕЙ С МЕТАБОЛИЧЕСКИМИ ФАКТОРАМИ РИСКА //НЕДЕЛЯ НАУКИ-2017. – 2017. – С. 100-101. 7. Togaeva B. et al. OCCURRENCE OF SARS–COV-2 DISEASE (COVID-19) AND IN PATIENTS WITH CARDIOVASCULAR DISEASES //InterConf. – 2021.//ТОМ–III. – 2019. – С. 359.