Биология ва тиббиёт муаммолари 2025, №2 (159)


Тема статьи

МУЛЬТИФОКАЛ АТЕРОСКЛЕРОЗДА УЙҚУ ВА КОРОНАР АРТЕРИЯЛАР ҚЎШМА АТЕРОСКЛЕРОТИК ТОРАЙИШИ МАВЖУД БЕМОРЛАРНИ ТАШХИСЛАШ ВА ДАВОЛАШГА КАРДИОЛОГИК ЁНДОШУВЛАР (78-84)

Авторы

Каримов Шавкат Ибрагимович, Юлбарисов Абдурасул Абдужалилович, Нурматов Дониёр Хамиджанович, Алиджанов Хожиакбар Кашипович, Носиржонов Бунёд Тўлқинжон ўғли, Бахридинхўжаев Иззатулло Мақсадхўжа ўғли

Учреждение

1 - Республика хирургик ангионеврология ихтисослаштирилган маркази, Ўзбекистон Республикаси, Тошкент ш.; 2 - Тошкент тиббиёт академияси, Ўзбекистон Республикаси, Тошкент ш.

Аннотация

Мақсад. Уйқу ва коронар артерияларнинг қўшма атеросклеротик шикастланиши бўлган беморларда такомиллаштирилган кардиологик ёндошув ва алгоритмни қўллаш натижаларини ўрганиш. Материал ва усуллар. Бизнинг тадқиқотимиз доирасида 2019-2024 йиллар мобайнида Республика хирургик ангионеврология ихтисослаштирилган марказида текширувдан ўтказилган ва даволанган уйқу томирларида гемодинамик аҳамиятли стеноз аниқланган ҳамда юрак ишемик касаллиги асимптом ёки турғун зўриқиш стенокардияси функционал синф I-II ташхиси қўйилган 105 та беморни киритдик. Беморларга ЭКГ, суткалик ЭКГ мониторинг, эхокардиография, УТТ, КТ, МРТ, ангиография (МСКТ-ангиография, КАГ), миокард МРТ-стресс перфузияси каби стандарт ва махсус усуллар билан текширилди. Натижалар. Ишлаб чиқилган алгоритм асосида даволанган беморларда инсульт, юрак етишмовчилиги, ўткир коронар синдром ва ўткир миокард инфаркти ҳолатлари назорат гуруҳига нисбатан камроқ кузатилди. Асосий гуруҳда амалиёт давридаги асоратлар 2% гача, узоқ муддатли даврда эса 2,6% гача камайди. Беморлар ҳолати яхшиланиши асосий гуруҳда 53,9%, назорат гуруҳида эса 40,5% ни ташкил қилди. Каротид ва коронар артериялар қўшма стенози мавжуд беморларда табақалаштирилган ёндашув асоратларни камайтириш ва даволаш самарадорлигини оширишга ёрдам берди. Хулоса. Каротид артерияларининг торайиши асимптом коронар зарарланиш билан биргаликда аксарият ҳолатларда икки ёки ундан ортиқ томир шикастланиши билан кечади, якка атеросклеротик жараён кам учрайди. Аниқланган камида тўртта хавф омили мавжуд бўлиб, асосийлари АГ, семизлик, камҳаракатлилик, гиперлипидемия ёки қандли диабетдир. Миокард МРТ-стресс перфузиясида ишемия ёки перфузион резерв ≤2 кузатилганда, биринчи босқичда коронар стентлашни ўтказиш каротид реконструкциясида юрак асоратларини олдини олиш имконини беради.

Ключевые слова

юрак ишемик касаллиги, каротид атеросклероз, коронар ангиография, миокард МТР стресс перфузияси.

Литературы

1. World Health Organization. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death. 2. Tomai F., Pesarini G., Castriota F. et al. European Heart Journal Supplements, Volume 17, Issue suppl_A, March 2015, Pages A23-A28. 3. Naylor A.R., Ricco J.-B., G.J. de Borst et al. Editor's Choice – Management of Atherosclerotic Carotid and Vertebral Artery Disease: 2017 Clinical Practice Guidelines of the European Society for Vascular Surgery (ESVS), Vol-ume 55, Issue 1, P3-81, January 2018. 4. Paraskevas K.I., Nduwayo S., Saratzis A.N. et al. Ca-rotid Stenting Prior to Coronary Bypass Surgery: An Up-dated Systematic Review and Meta-Analysis. Volume 53, Issue 3, P309-319, March 2017. 5. Lawton J.S., Tamis-Holland J.E., Bangalore S. et al. 2021 ACC/AHA/SCAI Guideline for Coronary Artery Revascularization. Circulation. 2022; 145(3): e18–e114. 6. Roekchai T., Rerkasem K., Rerkasem A. “Management Strategies for Concomitant Carotid and Coronary Artery Disease: Simultaneous or Staged Revascularization?” Journal of Vascular Surgery, 2020; 72(4): 1232–1239.